Blessing Words Used in the Literature for E-sarn Moral Ceremony of Binding Wrist: Buddhist Power and Ideology

Main Article Content

Phongthawat Jaroonthitiwat

Abstract

This article aims to study and analyze Buddhist power and ideology in blessing words used in the literature for E-sarn moral ceremony of binding wrist.The scope of the study is to study 16 pieces of written E-sarn literature of binding wrist ceremony compiled as books and transliterated documents from palm leaf manuscripts and the oral literature gained from 6 Brahmans or Maw SooKhwans’ interview. 148 expressions are studied with the framework of discourse analysis. The findings have shown the Buddhistpower and ideology hidden in the blessing words used in the literature. There are 4 issues found, including the Triple Gem: omnipotencedefusingdanger and bringinghappiness; Pali: construction of value and definition as a sacred language; merit: happiness in Buddhist way, desire, and appreciation; “Om”: sacred word and scramble for definition between BrahmanismBuddhism.
The findings have shown that the Buddhistpower and ideology is soundly and naturally hidden in the blessing words used in the literature for E-sarn ceremony of binding wrist. Language users are unconsciously under the power of discourse. The blessing words used in the literature for E-sarn ceremony of binding wrist therefore become a device controlling way of life, culture, tradition, and important custom practicein E-sarn society. This study leads to better understanding of E-sarn society.

Article Details

How to Cite
Jaroonthitiwat, P. (2024). Blessing Words Used in the Literature for E-sarn Moral Ceremony of Binding Wrist: Buddhist Power and Ideology. Journal of Man and Society, 1(2), 104–125. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/husocjournal/article/view/272291
Section
Academic Article

References

เกื้อพันธุ์ นาคบุปผา. (2542). พื้นฐานการอ่านวรรณคดีไทย. กรุงเทพฯ: ต้นอ้อ 1999 จำกัด.

โครงการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. (ม.ป.ป.). เอกสารปริวรรต. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

จ.เปรียญ. (2548). ตำราสูตรขวัญโบราณต่างๆ. กรุงเทพฯ: อำนวยสาส์น.

จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2552). มโนทัศน์ในนิทานสำนวนอีสาน. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

เจิม ชุมเกตุ. (2525). ภาษาบาลีประยุกต์. นครปฐม: คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

จำเนียร พันทวี. (23 กุมภาพันธ์ 2556). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 16 ซอย 13 ถนนรณชัยชาญยุทธ ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด.

ชม บุญหล้า. (12 มกราคม 2556). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 3 หมู่ 7 บ้านดอนนา ตำบลขามเรียง อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม.

ไชยรัตน์ เจริญศิลป์โอฬาร. (2554). วาทกรรมการพัฒนา : อำนาจ ความรู้ ความจริง เอกลักษณ์และความเป็นอื่น. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: วิภาษา.

ณัฐพร พานโพธิ์ทอง. (2556). วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ตามแนวภาษาศาสตร์: แนวคิดและการนำมาศึกษาวาทกรรมในภาษาไทย. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นพพร ประชากุล. (2552). ยอกอักษร ย้อนความคิด เล่ม 1 ว่าด้วยวาทกรรม. กรุงเทพฯ: อ่าน.

บัวลัน อุตมะ. (25 ธันวาคม 2555). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 20 หมู่ 1 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร.

บัวศรี ศรีสูง. (2535). ฮีต-คอง อีสานและปกิณกะคดี. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งกรุ๊ป.

บุญเกิด พิมพ์วรเมธากุล. (2544). ประเพณีอีสานและเกร็ดโบราณคดีไทอีสาน. ขอนแก่น: ขอนแก่นคลังนานาธรรม.

ใบ ปัสสาชินนัง. (14 มกราคม 2556). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 264 ถนนมหาชัยดำริ ตำบลตลาด อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม.

ปฐม หงษ์สุวรรณ. (2556). นานมาแล้ว: มีเรื่องเล่า นิทาน ตำนาน ชีวิต. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปรีชา พิณทอง. (2534). ประเพณีโบราณไทยอีสาน. พิมพ์ครั้งที่ 7. อุบลราชธานี: โรงพิมพ์ศิริธรรม.

พระราชพรหมจริยคุณ. (2525). ตำราคู่มือพ่อบ้าน. กาฬสินธุ์: จินตภัณฑ์การพิมพ์.

พันนี พันทวี. (17 กุมภาพันธ์ 2556). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 6/1 หมู่ 4 ตำบลเหนือเมือง อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด.

มนัส สุขสาย. (2526). การบาศรีสูตรขวัญ. อุบลราชธานี: ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ศนอ.) “ศ.อ.ศ.อ.” จังหวัดอุบลราชธานี.

ยูคิโอะ, ฮายาชิ. (2554). พุทธศาสนาเชิงปฏิบัติของคนไทยอีสาน : ศาสนาในความเป็นภูมิภาค. ผู้แปล พินิจ ลาภธนานนท์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วิทยาลัยครูมหาสารคาม. (2522). หนังสือชุดความรู้มรดกอีสาน ฉบับอนุรักษ์ วรรณคดีอีสานที่เกี่ยวกับชีวิต. มหาสารคาม: อภิชาตการพิมพ์.

ส.ธรรมภักดี. (ม.ป.ป.). ประเพณีอีสาน. กรุงเทพฯ: ส. ธรรมภักดี.

สวิง บุญเจิม. (2542). ความผูกแขนความสอนปู่ย่าตายายใภ้เขย. อุบลราชธานี: มรดกอีสาน.

สวิง บุญเจิม. (2536). ตำรามรดกอีสาน. อุบลราชธานี: สำนักพิมพ์มรดกอีสาน.

สาร สาระทัศนานันท์. (2540). พิธีสู่ขวัญและคำสู่ขวัญโบราณอีสานฉบับสมบูรณ์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรมการศาสนา.

สาร สาระทัศนานันท์. (2525). หนังสือชุดสมบัติอีสาน เล่ม 3. ม.ป.ท: ม.ป.พ..

สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. (2538). ชีวิตไทย ชุด บูชาพญาแถน. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.

สำลี รักสุทธิ. (2544). สืบสานตำนานบุญประเพณีอีสาน. กรุงเทพฯ: พัฒนาศึกษา.

สิริชญา คอนกรีต. (2548). การวิเคราะห์ผญาจากรายการวิทยุกระจายเสียง. วิทยานิพนธ์หลักสูตรอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

หล้า มูลสาร. (20 มกราคม 2556). สัมภาษณ์. ผู้สร้างวรรณกรรมคำผูกแขนอีสาน. บ้านเลขที่ 67 หมู่ 2 ตำบลทรายมูล อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร.