เรื่องเล่าและพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาค ของชาวตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเรื่องเล่า ความเชื่อในพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่
พญานาค และศึกษาบทบาทหน้าที่ของพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาค ตำบลบางทราย
ใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร แนวคิดที่ใช้ในการศึกษา คือ เรื่องเล่าและพิธีกรรม โดย
รวบรวมเอกสารและข้อมูลภาคสนามที่เกี่ยวกับเรื่องเล่าและความเชื่อในพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาคของชาวตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหารผลการศึกษาพบว่า เรื่องเล่าและพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาคเป็นเรื่องเล่าเกี่ยวกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เกี่ยวข้องกับสถานที่ สัตว์ บุคคล และวัตถุสิ่งของ เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นระหว่างการสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 2 โดยรวมเข้ากับความเชื่อเรื่องพญานาคของชาวบ้านบางทรายใหญ่ จึงทำให้เกิดการก่อตั้งศาลองค์ปู่พญานาคและมีพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาคขึ้น การประกอบพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาคมีทั้งหมด 7 พิธีกรรม ได้แก่ พิธีสวดเจริญพระพุทธมนต์เย็น พิธีเปิดแม่บายศรี พิธีตักบาตร
ถวายภัตตาหารพระภิกษุจากทั่วสารทิศ พิธีบวงสรวงองค์ปู่พญานาคและองค์ย่าพญานาคพิธีรำถวายองค์ปู่พญานาคและองค์ย่าพญานาค พิธีลอยดอกบัวพุทธบูชา และพิธีอัญเชิญพระพิฆเนศ โดยพิธีกรรมจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 8-9 มิถุนายนของทุกปี ในการประกอบพิธีกรรมของชาวตำบลบางทรายใหญ่ มีการนำเอาความเชื่อตั้งแต่อดีตเข้ามารวมกับพิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาคและนำพิธีกรรมความเชื่อทั้งผี พราหมณ์ พุทธ มาใช้ในิธีกรรมบวงสรวงองค์ปู่พญานาค ซึ่งในแต่ละพิธีกรรมชาวบ้านเชื่อว่าจะทำให้เกิดสิริมงคลอยู่ร่มเย็นเป็นสุขสืบไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลที่ตีพิมพ์ลงในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบโดยตรงของผู้เขียนซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารมนุษย์กับสังคมก่อน
เอกสารอ้างอิง
ชานนท์ ไชยทองดี. (2558). นิทาน ตำนาน เรื่องเล่า: อัตลักษณ์และความหมายทางวัฒนธรรมในจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิถีสังคมมนุษย์ 3(1),162-181.
ธาตุดี สมเกียรติ วัฒนาพงษากล และปรียา หิรัญประดิษฐ์. (2555). ประเพณีการบวงสรวงเลี้ยงเจ้าปู่ศรีสุทโธ บ้านโนนเมือง ตำบลบ้านม่วง อำเภอบ้านดุง จังหวัดอุดรธานี. ในการประชุมเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา ครั้งที่ 2.กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
บริมาศ ก่อคูณ. (8 มิถุนายน 2561). สัมภาษณ์. ราษฎร. ตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมืองจังหวัดมุกดาหาร.
ปุณณฑรีย์ เจียวิริยบุญญา. (2556). การนิยามความหมายใหม่ของความเชื่อเรื่องนาค:ศึกษากระบวนทัศน์ท้องถิ่นเชิงเปรียบเทียบของกลุ่มชาติพันธุ์ลาว - อีสานในจังหวัดนครพนมและแขวงคำม่วน (สปป. ลาว). วารสารวิถีสังคมมนุษย์,1(2), 1-69.
สายพันธุ์. (2539). นาคาคติ อีสานลุ่มน้ำโขง: ชีวิตทางวัฒนธรรมจากพิธีกรรมร่วมสมัย.วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ลาวัลย์ สอดโคกสูง. (8 มิถุนายน 2561). สัมภาษณ์. ราษฎร. ต�ำบลบางทรายใหญ่ อ�ำเภอ
เมือง จังหวัดมุกดาหาร.
วลัยลักษณ์ ทรงศิริ. (2544). ตำนานและพิธีกรรมคุณปู่ศรีราชา: ภาพสะท้อนบูรณาการทางสังคมวัฒนธรรมที่บ้านยี่สาร. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชามานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุภาณุพงษ์ คนซื่อ. (8 มิถุนายน 2561). สัมภาษณ์. ราษฎร. ตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร.
อินทิรา คำปัน. (8 มิถุนายน 2561). สัมภาษณ์. ราษฎร. ตำบลบางทรายใหญ่ อำเภอเมืองจังหวัดมุกดาหาร.
