คติชนในเวทีการประกวด “ธิดาดวงดีศรีสวรรคโลก”: การสร้างสรรค์กิจกรรมการประกวดนางงามด้วยทุนวัฒนธรรมท้องถิ่น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคติชนที่ปรากฏในงานประกวดธิดาดวงดีศรีสวรรคโลกและวิธีการสร้างสรรค์กิจกรรมการประกวดโดยใช้ทุนวัฒนธรรมท้องถิ่นอำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยกรอบแนวคิดเรื่องคติชนสร้างสรรค์ (Creative Folklore) ผลการศึกษาพบคติชนที่ปรากฏในกิจกรรมการประกวด 3 ประเภท ได้แก่ 1) ความเชื่อ 2) ประเพณีและพิธีกรรม 3) วรรณกรรมมุขปาฐะ ส่วนวิธีการสร้างสรรค์กิจกรรมการประกวดโดยใช้ทุนทางวัฒนธรรมท้องถิ่นพบลักษณะสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ 1) วิธีคิดเชิงสร้างสรรค์ที่อิงจากรากวัฒนธรรม 2) วิธีการออกแบบกิจกรรมที่ผสมผสานคติชนเข้ากับบริบทร่วมสมัย และ 3) วิธีการถ่ายทอดและผลลัพธ์ของการสร้างสรรค์
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลที่ตีพิมพ์ลงในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบโดยตรงของผู้เขียนซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารมนุษย์กับสังคม ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากวารสารมนุษย์กับสังคมก่อน
เอกสารอ้างอิง
ชาญยุทธ สอนจันทร์. (2560). การผลิตซ้ำและการสร้างใหม่ในประเพณีบุญข้าวจี่ อำเภอโพธิ์ชัย จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิชาการวิถีสังคมมนุษย์, 5(2), 167-189. https://search.tci-thailand.org/article.htmlb3BlbkFydGljbGUmaWQ9MjI0MzI2.
พจมาน มูลทรัพย์ และศิริพร ภักดีผาสุข. (2565). พญานาคบูชา: การสร้างสรรค์ประเพณีและพิธีกรรมเกี่ยวกับพญานาคในบริบทสังคมอีสานร่วมสมัย. วารสารอักษรศาสตร์และไทยศึกษา, 44(1),1-19. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/artssu/article/view/71.
ภาณุวัฒน์ สกุลสืบ. (2561). การสร้างสรรค์ประเพณีด้วยคติชนประยุกต์: กรณีศึกษาเทพบุตรสลุงหลวงในงานสลุงหลวง กลองใหญ่ ปี๋ใหม่เมือง จังหวัดลำปาง. ใน พรชนก ทองลาด (บ.ก.), รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการผลงานระดับชาติ เครือข่ายบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฎภาคเหนือ ครั้งที่ 18 และลำปางวิจัย ครั้งที่ 4 (น. 1008-1024). มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2542). ความเชื่อ. ใน เอกสารการสอนชุดวิชาภาษาไทย 8 คติชนวิทยาสำหรับครู: หน่วยที่ 8-15. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2542). ประเพณีและพิธีกรรม. ใน เอกสารการสอนชุดวิชาภาษาไทย 8 คติชนวิทยาสำหรับครู: หน่วยที่ 8-15. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2542). เพลงพื้นบ้าน. ใน เอกสารการสอนชุดวิชาภาษาไทย 8 คติชน วิทยาสำหรับครู: หน่วยที่ 1-7. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.
ศิราพร ณ ถลาง. (2559). “คติชนสร้างสรรค์”: บทสังเคราะห์และทฤษฎี. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
อภิลักษณ์ เกษมผลกูล, และพงษ์ศิริชัย สมคะแน. (2565). คติชนกับนางงาม: บทบาทหน้าที่ของคติชนและภาพสะท้อนสังคมไทย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 30(2), 179-196.
อรอุษา สุวรรณประเทศ, แคทรียา อังทองกำเนิด, ณัฐพร ไข่มุกข์, และปฐวี พรหมเสน. (2567). ถอดรหัสสุนทรียะเมือง: การออกแบบพื้นที่การเรียนรู้ทางวัฒนธรรมโดยใช้เกมสถานการณ์จำลอง. ใน จิตติมา เสงี่ยมจิตร์ (บ.ก.), เอกสารสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ พหุศาสตร์บูรณาการสังคม: องค์ความรู้สู่ยุคปัญญาประดิษฐ์ เศรษฐกิจ ภาษา การสื่อสารและศาสตร์
แห่งอนาคต (น. 377-391). มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย.
UNESCO. (2022). Re|Shaping Policies for Creativity: Addressing culture as a global public good. Paris: UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380474
UNESCO. (2023). Living Heritage and Education: Strengthening transmission through learning. Paris: UNESCO. https://ich.unesco.org/doc/src/46212-EN.pdf
