ทางรถไฟสายตะวันออกกับการขยายตัวของเศรษฐกิจข้าวในมณฑลปราจีนบุรีสมัยรัชกาลที่ 5-6
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) พัฒนาการการสร้างทางรถไฟสายตะวันออกในสมัยรัชกาลที่ 5-6 และ 2) ผลกระทบของทางรถไฟที่ทำให้เกิดการขยายตัวของเศรษฐกิจข้าว โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์ ด้วยการเก็บข้อมูลเอกสารจากหลักฐานชั้นต้น และเรียบเรียงผลการศึกษาแบบพรรณนาเชิงวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า ทางรถไฟสายตะวันออกเกิดขึ้นจากปัญหาทางด้านการคมนาคม ทางรถไฟจึงเริ่มขึ้นในลุ่มแม่น้ำบางปะกงเพื่อประโยชน์ในการเดินทางและการขนส่ง ซึ่งมีผลกระทบต่อการขยายตัวของเศรษฐกิจข้าวทั้งการเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกและการเติบโตของธุรกิจโรงสี ทำให้เห็นประโยชน์และองค์ความรู้ว่าปรากฏการณ์ทางเศรษฐกิจของท้องถิ่นซึ่งเป็นพลวัตภายในของแต่ละพื้นที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจทั้งในระดับ ท้องถิ่นและประเทศ
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพาเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
การรถไฟแห่งประเทศไทย. (2540). 100 ปี รถไฟไทย. เวิล์ดวิชั่น.
เกื้อกูล ยืนยงอนันต์. (2519). การพัฒนาการคมนาคมทางบกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร].
คคนางค์ ศรีรัตนกูล. (2552). การพัฒนาเส้นทางสัญจรทางบกในส่วนท้องถิ่นและส่วนกลาง ช่วงปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง].
จิรพร สาวะพันธ์. (2547). บทบาทของกรมรถไฟหลวงในด้านความมั่นคงของรัฐสยาม. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง].
ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และสมภพ มานะรังสรรค์ (บรรณาธิการ). (2527). ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทยจนถึง พ.ศ. 2484. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปก แก้วกาญจน์. (2534). การสร้างทางรถไฟสายใต้กับผลกระทบทางเศรษฐกิจและการเมือง. [รายงานวิจัย]. สถาบันทักษิณศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วิทยาเขตสงขลา.
ปิยนาถ บุนนาค. (2518). การวางรากฐานการคมนาคมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิมพ์อุมา โตสินธพ. (2548). คลองเชื่อมกับพัฒนาการของชุมชนในลุ่มแม่น้ำบางปะกงระหว่างปี พ.ศ. 2420- 2500. [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
ภารดี มหาขันธ์. (2552). พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ชลบุรี. สาขาวิชาไทยศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ภารดี มหาขันธ์. (2553). บริษัทศรีมหาราชา จำกัด. สาขาวิชาไทยศึกษา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ศรัญญา คันธาชีพ. (2540). พัฒนาการทางเศรษฐกิจลุ่มแม่น้ำบางปะกง พ.ศ. 2419-2475. [วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศิลปากร].
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2432). ร.5, ยธ. 5.1/24 ความเห็นเรื่องสร้างทางรถไฟในพระราชอาณาเขต.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2434). ร.5, ยธ. 5.4/3 เรื่องรถไฟบ้านใหม่ ปากน้ำ เมืองฉะเชิงเทรา และเมืองจันทบุรี.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2435). ร.5, ยธ. 5.4/4 เรื่องกรมรถไฟไปตรวจทางเหล็กระหว่างปราจีนบุรีกับ กบินทร์บุรี.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2437). ร.5, ยธ. 5.2/1 พระชลยุทธและพระวิภาคภูวดลขอสร้างทางรถไฟแต่กรุงเทพฯ ถึงอ่างศิลา.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2438). ร.5, ยธ. 5.2/3 มิสเตอร์แอนเดอร์สันขอสร้างทางรถไฟแต่กรุงเทพฯ ถึง พระตะบอง.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2439). ร.5, ม. 16.2/83 ป่าไม้กระยาเลยศรีราชา.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2439). ร.5, ยธ. 5.2/5 พระมหาโยธากับพระนิเทศชลธี ขอสร้างทางรถไฟ แต่พระโขนงถึงฉะเชิงเทราและต่อไปถึงเมืองพนัสนิคมกับตั้งแต่ชลถึงบางพระ.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2439). ร.5, ยธ. 5.2/15 มิสเตอร์เฟอรันโดขออนุญาตสร้างทางรถไฟคลองรังสิตกับเมืองวัฒนานคร แลขออนุญาตสร้างรถแตมเวที่มณฑลเพชรบูรณ์.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2443). ร.5, ยธ. 5.2/19 ผู้มีชื่อหลายรายขออนุญาตสร้างทางรถไฟไป ณ ตำบล ต่าง ๆ เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2444). ร.5, ยธ. 5.2/24 รถไฟศรีราชา รายงานการประชุมเสนาบดี.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2447). ร.5, ยธ. 5.4/7 รถไฟบางปะกงหรือที่เรียกว่าสายตะวันออก.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2462). ร.6, คค. 5.1/2 เรื่องสร้างทางรถไฟสายตะวันออกถึงอรัญประเทศ.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2467). ร.6, คค. 5.1/6 เปิดการเดินรถไฟสายอรัญประเทศต่อจากฉะเชิงเทรา.
สำนักจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2472). สบ.2.41/2 บัญชีโรงสีข้าวในพระราชอาณาจักรสยาม.
สุเทพ โพธิ์ย้อย. (2543). กำเนิดรถไฟกับการขยายอำนาจรัฐสยาม. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยรามคำแหง].
อังคณา แสงสว่าง. (2550). บทบาททางเศรษฐกิจของชาวจีนในฉะเชิงเทรา ระหว่าง พ.ศ. 2398-2475. [วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร].
อำพิกา สวัสดิ์วงศ์. (2545). ถนนสุขุมวิทกับพัฒนาการทางเศรษฐกิจในภาคตะวันออกของประเทศไทย พ.ศ. 2477-2539. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์].
อิจิโร คากิซากิ. (2560). จากทางรถไฟสู่ทางหลวง: ความเปลี่ยนแปลงนโยบายการคมนาคมและการหมุนเวียนสินค้าของประเทศไทย พ.ศ. 2478-2518. ต้นฉบับ.
อิจิโร คากิซากิ. (2562). ย้อนรอยรถไฟไทย: สืบสานและต่อยอด (มุทิตา พานิช, แปล). สถาบันการขนส่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
