การพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์ขนมพื้นบ้านจากแป้งเท้ายายม่อมบนฐานคิดงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น (CBR) ของชุมชนบ้านปึก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการของชุมชนตำบลบ้านปึกในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ขนมพื้นบ้านที่ทำจากแป้งเท้ายายม่อม และ 2) พัฒนาต่อยอดและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ขนมพื้นบ้านโบราณที่ทำจากแป้งเท้ายายม่อมของชุมชนบ้านปึก ดำเนินการวิจัยด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) และงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น (CBR) เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 20 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา (content analysis) ผลการวิจัย สรุปได้ดังนี้ 1) ความต้องการของชุมชน ชุมชนตำบลบ้านปึกต้องการการพัฒนาผลิตภัณฑ์ขนมพื้นบ้านที่ทำจากแป้งเท้ายายม่อม ดังนี้ 1.1) การขยายพื้นที่สำหรับปลูกต้นเท้ายายม่อมเพื่อเพิ่มปริมาณแป้งเท้ายายม่อมให้มากขึ้นและเพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค 1.2) การสร้างเครือข่ายทางวิชาการร่วมกับนักวิชาการของมหาวิทยาลัยเพื่อพัฒนาและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ และ 1.3) การ “รื้อฟื้น” อัตลักษณ์ชุมชนเกี่ยวกับการปลูกต้นเท้ายายม่อม การผลิตและการใช้ประโยชน์จากแป้งเท้ายายม่อม และ 2) การพัฒนาผลิตภัณฑ์ ขนมพื้นบ้านที่ทำจากแป้งเท้ายายม่อมของชุมชนบ้านปึก มีทั้งหมดจำนวน 4 เมนู ได้แก่ ขนมแป้งเปียก ขนมก้นถั่ว ขนมหน้าหมู และขนมกะลอจี๊ แต่ละเมนูได้มีการพัฒนาต่อยอดและสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลิตภัณฑ์ โดยการสร้างสรรค์เป็นเรื่องเล่า และพัฒนาเนื้อหาที่สะท้อนถึงมรดกทางวัฒนธรรมที่เป็นอัตลักษณ์สำคัญของชุมชน
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพาเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มภูมิปัญญาท้องถิ่นและนวัตกรรมด้านการเกษตร กองวิจัยและพัฒนางานส่งเสริมการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร. (2564). ไขความลับเท้ายายม่อม. กรมส่งเสริมการเกษตร.
กาญจนา แก้วเทพ. (2565). การมีส่วนร่วมคาถาข้อที่ 2 ของงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น. มูลนิธิสถาบันวิจัยท้องถิ่น.
เกสรี พงษ์สังข์, อรอุมา บุตรเริ่ม, พรดารา เขตต์ทองคำ, วีรวัฒน์ จันทรัตนะ, น้ำผึ้ง ปูรณะสุคนธ์ และบรรจง เหลืองรัตมาศ. (2566). การส่งเสริมผลิตภัณฑ์ขนมไทยของชุมชน เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานรากโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนวัดเทพลีลา เขตวังทองหลาง กรุงเทพมหานคร. [รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์]. สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
คุณหญิงอนุรักษ์ราชมณเฑียร. (2516). คู่มือมารดาและพี่เลี้ยง. โรงพิมพ์ไพลเกษม.
ธีระวัฒน์ จันทึก, ชิษณุพงศ์ ศิริโชตินิศากร, ระชานนท์ ทวีผล และธนพัฒน์ อินทวี. (2564). การพัฒนาผลิตภัณฑ์พื้นถิ่น สำหรับยกระดับการท่องเที่ยวของชุมชนหมู่บ้านไทยมุสลิม. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 15(1), 454-475. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/journaldtc/issue/view/16829
นิโลบล วงศ์ภัทรนนท์. (2567). การสำรวจสถานะองค์ความรู้การสร้างมูลค่าเพิ่มสินค้าเกษตรโดยการแปรรูปเป็นขนมไทยเพื่อเป็นสินค้าวัฒนธรรม. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 50(1), 99-114. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/socku/article/view/268226/184009
บรมราชเทวีชลบุรีสถิต สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้ากับเมืองชลบุรี. (2556). คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
ศรีหทัย เวลล์ส และปัทวี สัตยวงศ์ทิพย์. (2568). “จากขนมเงินล้านงานวัด สู่เมนูอาหารพื้นถิ่นชลบุรี” การพัฒนาต่อยอดและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์แป้งเท้ายายม่อมของชุมชนบ้านปึก ตำบลบ้านปึก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. [รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์]. มหาวิทยาลัยบูรพา.
ศูนย์วิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเกริก. (2563). คู่มือเทคนิคการทำวิจัยเพื่อท้องถิ่นกับชุมชนเมือง. มหาวิทยาลัยเกริก. https://research.krirk.ac.th/wp-content/uploads/sites/13/2021/11/คู่มืองานวิจัยท้องถิ่น.pdf
สิริปรียา แสงทอง และธีระวัฒน์ จันทึก (2560) การศึกษาและการสืบสานการวิธีทำขนมไทยไข่ปลาสูตรโบราณของวัยรุ่นที่สืบทอดมาจากผู้สูงอายุ ร้านขนมคุณยายผ่องศรี ตลาดร้อยปีสามชุก จังหวัดสุพรรณบุรี. [รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์]. คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตสารสนเทศเพชรบุรี.
สุนันทา อ้นจรูญ. (2564). การออกแบบนิทรรศการและกิจกรรม "พระเมตตาจากฟ้าสู่ดิน ถิ่นชลบุรี" พิพิธภัณฑ์สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี ณ ศรีราชา. [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยบูรพา].
เอกวิทย์ ณ ถลาง. (2538). พลวัตของสังคม-วัฒนธรรมไทย: ความอยู่รอดหรือหายนะ. ใน มองอนาคต: บทวิเคราะห์เพื่อปรับเปลี่ยนทิศทางสังคมไทย (หน้า 73-111). มูลนิธิภูมิปัญญา.
Appadurai, A. (1990). Disjuncture and difference in the global culture economy. Sage Journal, 7(2-3). 295-310. https://doi.org/10.1177/026327690007002017
Beccherle, P. & Lazzeretti, L. (2023). The role of digital technologies for culture-driven local development in Europe: a policy review. IL Capitale Culturale Studies on the Value of Cultural Heritage, (28), 25–58. https://doi.org/10.13138/2039-2362/3183
Icecream Sundae. (2561). กะลอจี๊ คลุกน้ำตาล กรอบนอกนุ่มใน เหนียวหนึบหวานอร่อย. https://www.winnews.tv/news/25179
Iwan, A., Muliadi Mua, A.A.U., & Sultan, M.L. (2025). Smart integration of local culture: a communication strategy model for sustainable tourism villages in Indonesia. Pakistan Journal of Life & Social Sciences, 23(1), 5390-5399. https://doi.org/10.57239/PJLSS-2025-23.1.00421
Fadillah, H., & Hakim, A.F. (2025). Business model transformation in the creative economy era: a study on local culinary business (Amuntai City, HSU Regency). Journal of Business Transformation and Strategy, 2(1), 1-5. https://journalmab.ulm.ac.id/index.php/jbts/article/view/59
Kay, D.E. (1987). Root crops (2nd ed.). Tropical Development and Research Institute.
