บทบาทตุลาการในการแก้ไขปัญหาตามคำสอนของพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

ในสมัยพุทธกาลพระพุทธเจ้าทรงใช้อำนาจอธิปไตยในการปกครองคณะสงฆ์ทั้ง 3 ประการ คือ อำนาจนิติบัญญัติ อำนาจบริหาร และอำนาจตุลาการ โดยพระองค์เอง ทรงมอบอำนาจให้คณะสงฆ์ใช้บ้างในส่วนของอำนาจบริหาร และอำนาจตุลาการ ครั้งในประเทศไทยสมัยสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี ใช้แต่อำนาจบริหาร และตุลาการ ไม่ใช้อำนาจนิติบัญญัติ ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนปลายตั้งแต่ปี พ.ศ. 2445 จนถึงปัจจุบัน คณะสงฆ์ใช้อำนาจการปกครองครบทั้ง 3 ประการ ในการปกครองคณะสงฆ์ไทย ตุลาการตามคำสอนของพระพุทธศาสนาหรือแนวทางของพุทธศาสนาจะมีลักษณะบางอย่างคล้ายกับสถาบัน    ตุลาการทางราชอาณาจักร มีกฎหรือระเบียบที่กำหนดว่าไว้ร่วมกันเป็นบรรทัดฐานแห่งการกระทำของบุคคลในสังคม ป้องกันไม่ให้มีการกระทำหรือความประพฤติที่เป็นปฏิปักษ์ต่อความสงบสุขของสังคมมีกฎหมายเป็นหลักในการปกครอง ส่วนฝ่ายพุทธศาสนามีธรรมวินัยเป็นหลักในการยึดถือปฏิบัติ ทั้งฝ่ายราชอาณาจักร และพุทธศาสนามีกระบวนการพิจารณาคดีหรืออธิกรณ์ และมีวิธีลงโทษตามแต่ลักษณะการกระทำผิดหรือประพฤติผิด ตามหลักของกฎหมายบ้านเมืองและพระธรรมวินัย การลงโทษมีข้อแตกต่างกันมาก อย่างความผิดที่ร้ายแรงบางอย่างของบรรพชิต เช่น ความผิดทางเพศ (เสพเมถุน คือ ร่วมเพศ) คือ การร่วมเพศ สำหรับฝ่ายอาณาจักรอาจไม่ถือว่าผิด ศาลยุติธรรมตุลาการทำหน้าที่วินิจฉัยและพิพากษาอรรถคดีให้สอดคล้องกับกฎหมาย ตุลาการของสงฆ์ทำหน้าที่วินิจฉัยและพิพากษาอรรถคดีให้สอดคล้องกับพระธรรมวินัย