หลักการประกอบพิธีกรรมของชาติพันธุ์เมี่ยนในประเทศไทย: กรณีศึกษาหมู่บ้านห้วยแม่เลี่ยม จังหวัดเชียงราย
คำสำคัญ:
พิธีกรรม, หลักการ, ชาติพันธุ์เมี่ยนบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหลักการประกอบพิธีกรรมของชาติพันธุ์เมี่ยนในประเทศไทย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมของชาติพันธุ์เมี่ยน การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้เชี่ยวชาญการประกอบพิธีกรรม รวมทั้งการสังเกตกระบวนการประกอบพิธีกรรม ขอบเขตด้านเนื้อหาคือ การศึกษาพิธีกรรมสู่ขวัญ พิธีกรรมบูชาบรรพบุรุษ พิธีกรรมตรุษจีน พิธีกรรมเช็งเม้ง และพิธีกรรมสารทจีน พื้นที่ที่ศึกษาคือ หมู่บ้านห้วยแม่เลี่ยม จังหวัดเชียงราย ผลการศึกษาพบว่า ชาติพันธุ์เมี่ยนในหมู่บ้านห้วยแม่เลี่ยมมีหลักการประกอบพิธีกรรมตามหลักความเชื่อบรรพบุรุษอย่างชัดเจน ซึ่งพวกเขาอาศัยปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ สัญลักษณ์ต่าง ๆ และพฤติกรรมของบุคคลในการตีความ เชื่อมไปสู่เหตุผลในการประกอบพิธีกรรม กระบวนการประกอบพิธีกรรมของชาวเมี่ยนสะท้อนให้เห็นถึงการสื่อสารระหว่างบรรพบุรุษกับลูกหลาน วัตถุประสงค์ของพิธีกรรมมีแบบการพึ่งพาอาศัยกัน และความกตัญญูที่ลูกหลานมีต่อบรรพบุรุษ โดยมีเครื่องมือสื่อสารสำคัญคือ “จ๋าว”(筶) และการทำนายจากอวัยวะของไก่
เอกสารอ้างอิง
นิยพรรณ (ผลวัฒนะ) วรรณศิริ. (2550). มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 1). บริษัทเอ็กซเปอร์เน็ท จำกัด.
บุญยงค์ เกศเทศ. (2557). ผีวิถีคน (พิมพ์ครั้งที่ 1). กากะเยีย.
พลวัฒน์ ประพัฒน์ทอง. (2556). การทำนายชีวิตด้วยกระดูกไก่ของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในจังหวัดเชียงราย. วารสาร MFU Connexion: Journal of Humanities and Social Sciences, 2(1), 1-24.
รฐษร ศรีสมบัติ. (2561). บทบาทของหมอผีหญิงชาวเมี่ยนในสังคมอุดมการณ์ชายเป็นใหญ่. วารสารสังคมศาสตร์, 30(1/2561), 31-63.
โสวัตรี ณ ถลาง. (2562). แนวความคิดและทฤษฎีมานุษยวิทยา. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์.
อภิชาติ ภัทรธรรม. (2552). เย้า. วารสารการจัดการป่าไม้, 3(6), 134-146.
อารี ถาวรเศรษฐ์. (2546). คติชนวิทยา (พิมพ์ครั้งที่ 1). พัฒนาศึกษา.
เอกชัย ทวีปวรชัย. (2564). แนวทางอนุรักษ์พิธีกรรมทางความเชื่อของชาติพันธุ์เมี่ยนในประเทศไทย: การวิเคราะห์สวอต. วารสารวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์, 3(2), 88-104.
Liu, Z. (2018). A discussion on some issues about the Yao religious belief. The Ideological Front (Yunnan University's Journal of Social Sciences), (4), 9-16.
Song, E. (1991). The spread and evolution of Chinese characters in Yao nationality society. Journal of Yunnan University for Nationalities, (3), 25-28.
Xiao, J. (2016). The distribution of Yunnan’s ethnic Yao’s religious texts in Southeast Asia. Southeast Asian and South Asian Studies, (2), 68-109.
Yao, S. (1990). The history and culture of the Yao ethnic group in China and Thailand. Journal of Guangxi University for Nationalities, (3), 20-24.
Yuan, J. (2016). A review of research on the relationship between Yao ethnic belief and Taoism. Religious Studies, (4), 170-175.
Zhang, Y. (1981). A brief history of Yao ethnic religious beliefs (one). Journal of Guangxi University for Nationalities, (3), 107-116.
