การทำนาในฐานะเป็นเครื่องมือสื่อธรรมะของพระพุทธเจ้า

Main Article Content

มะลิ อิงสุข
พระมหาทวี มหาปญฺโญ (ละลง)
ปาณิสรา เบี้ยมุกดา

บทคัดย่อ

เรื่องการทำนาในฐานะเป็นเครื่องมือสื่อธรรมะของพระพุทธเจ้า ผู้ศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการทานาในความหมายของพระพุทธเจ้าว่าเป็นอย่างไร จากการศึกษาเรื่องดังกล่าวนี้มีสาระความรู้คือการทานาเป็นการปฏิบัติธรรมในชีวิตประจาวันของทุกคน พระองค์ตรัสกับกสิภารทวาชพราหมณ์ว่าพระองค์ทรงเป็นชาวนาเช่นเดียวกันและทรงเปรียบศรัทธาว่าเป็นเมล็ดพันธุ์ น้ำฝนเป็นความเพียร แอกและไถเป็นปัญญา งอนไถเป็นหิริ ผาลและประตักเป็นสติ เชือกเป็นจิต การหมั่นดายหญ้าในนาเป็นการทาลายกิเลส โสรัจจะเป็นความเพียรและทรงเปรียบการดูแลสุขภาพกายใจของพระองค์ด้วยการสำรวมระวังให้กายใจสมบูรณ์แข็งแรงเพื่อสามารถทำนาได้อย่างมีประสิทธิภาพว่าเป็นนาที่พระองค์ทรงทำเป็น “อมตะ” คาว่า อมตะ หมายถึง นิพพาน หรือ “เกษม” คือผลของการปฏิบัติธรรมอย่างต่อเนื่องที่ทาให้ถึงความดับทุกข์ทั้งปวงซึ่งทรงเปรียบความเกษมเหมือนผลผลิตของการทานา ดังนั้นสื่อการสอนธรรมะของพระองค์คือทรงหยิบยกอุปกรณ์ในการทำนาและประสบการณ์การทำนาของชาวนามาใช้สอนซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่ทาให้เกิดความเข้าใจในธรรมะที่ยากได้ง่ายเพราะประสบการณ์ของบุคคล คือ ต้นทุนพื้นฐานความรู้ที่สามารถต่อยอดความเข้าใจเรื่องราวได้ดี ทรงสอนเรื่องยากให้เข้าใจง่าย สื่อที่ทรงใช้จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้ผู้ฟังธรรมสามารถเข้าใจเข้าถึงธรรมได้ด้วยการปฏิบัติตนในวิถีชีวิตประจำวันได้ไม่ยากนั้นเอง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อิงสุข ม., มหาปญฺโญ (ละลง) พ., & เบี้ยมุกดา ป. (2017). การทำนาในฐานะเป็นเครื่องมือสื่อธรรมะของพระพุทธเจ้า. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 1(2), 51–63. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/240127
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานพ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพมหานคร : นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่น, ๒๕๔๖.

ผศ.บุญมี แท่นแก้ว. จริยธรรมกับชีวิต. พิมพ์ครั้งที่ ๗. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์, ๒๕๕๒.

พระปราโมทย์ ปาโมชฺโช. อริยสัจเพื่อความพ้นทุกข์. กรุงเทพมหานคร : แปลนพริ้นท์ติ้ง, ๒๕๕๕.

พระพรหมคุณาภรณ์ ( ป.อ.ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ ๒๓. กรุงเทพมหานคร : มูลนิธิธรรมทานกุศลจิต, ๒๕๕๙.

พระพรหมคุณาภรณ์ ( ป.อ.ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ ๓๐.กรุงเทพมหานคร. มูลนิธิธรรมทานกุศลจิต, ๒๕๕๘.

พระมหาทวี มหาปญฺโญ (ละลง). ผศ.ดร. ความงามในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: ห.จ.ก.ภาพพิมพ์.,๒๕๕๕.

แสง จันทร์งาม.วิธีสอนของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๔๐.

สุชีพ ปุญญานุภาพ. พจนานุกรมศัพท์พระพุทธศาสนาไทย-อังกฤษ. พิมพ์ครั้งที่ ๙. นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๕๓.

ศ. พิเศษ จานงค์ ทองประเสริฐ. (ราชบัณฑิต). จริยศาสตร์และจริยธรรมเพื่อพัฒนาชีวิต. กรุงเทพมมหานคร : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๒.

ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์, การคิดเชิงเปรียบเทียบ, [ออนไลน์ ].แหล่งที่มา : https: //yourdicts.wordpreess.com. [๒๑ ส.ค. ๒๕๕๔]