การตีความการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท

Main Article Content

อรอำไพ สามขุนทด
พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร
วัชรพงษ์ ชุมดวง

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาการตีความการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท การปฏิบัติธรรมที่ปรากฏในปัจจุบันเหมือนหรือต่างกับที่ปรากฏในพระไตรปิฎกอย่างไร การศึกษาจากพระไตรปิฎกและเอกสารที่เขียนโดยปราชญ์ผู้รู้อธิบายถึงการปฏิบัติธรรม พบว่ามีลักษณะคล้ายกัน การปฏิบัติธรรมคือการประพฤติปฏิบัติตามพระธรรมคาสอนของพระพุทธเจ้า ปราชญ์ผู้รู้ได้ขยายความอย่างละเอียดและแบ่งการปฏิบัติธรรมเป็นระดับพื้นฐานและระดับเข้มข้น แต่จากการสารวจความเข้าใจโดยทั่วไปด้วยการสืบค้นจากเว็บไซต์และศึกษาเพิ่มเติมจากเอกสารพบว่ามีความแตกต่างกัน ส่วนที่มีเนื้อหาสอดคล้องกันคือเรื่องหลักธรรมและวิธีการปฏิบัติธรรม แต่คนทั่วไปดูจะให้ความสำคัญในเรื่องสถานที่สาหรับการปฏิบัติธรรมและหลักสูตรการเข้าปฏิบัติธรรมซึ่งถือเป็นเพียงส่วนย่อยของการปฏิบัติธรรมตามความหมายในพระไตรปิฎก ส่วนที่แตกต่างไปมากที่สุดคือการแต่งกายด้วยชุดสีขาวนั่งขัดสมาธิหลับตา ซึ่งในพระไตรปิฎกและเอกสารที่เขียนโดยปราชญ์ผู้รู้มิได้ให้ความสาคัญในเรื่องเครื่องนุ่งห่มแต่อย่างใด นับเป็นตัวอย่างของการตีความให้ความหมายและความเข้าใจที่สามารถให้ผลแตกต่างกันไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สามขุนทด อ., วุฑฺฒิกโร พ., & ชุมดวง ว. (2017). การตีความการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 1(2), 64–75. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/240128
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ. เที่ยวทั่วไทยให้ถึงธรรม: แนะนา ๕๐ สถานปฏิบัติธรรมทั่วประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: บริษัท สานักพิมพ์วงกลม จากัด, ๒๕๕๓.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). ปฏิบัติธรรมให้ถูกทาง. พิมพ์ครั้งที่ ๘๖. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พิมพ์สวย จากัด, ๒๕๕๑.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ ๒๑. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์ผลิธัมม์, ๒๕๕๖.

พระพุทธโฆสเถระ. คัมภีร์วิสุทธิมรรค. แปลและเรียบเรียงโดยสมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถร). พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ธนาเพรส จากัด, ๒๕๕๔.

พระไพศาล วิสาโล. “ปฏิบัติให้เห็นความจริง”. วารสารธรรมมาตา. ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๓. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.visalo.org/article/dhamma mata6_3.htm [๑๒ ส.ค. ๕๙].

พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี. การปฏิบัติธรรมคือ. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.facebook.com/vajiramedhi/posts/10151876551936167?fref=nf [๑๒ ส.ค. ๒๕๕๙].

พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร, ดร. “พระพุทธศาสนากับศาสตร์แห่งการตีความ”. เอกสารประกอบการสอน. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๘.

พุทธทาสภิกขุ. ธรรมะคือหน้าที่. กรุงเทพมหานคร: บริษัท ออฟเซ็ท พลัส จากัด, ๒๕๕๗.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.royin.go.th/dictionary/ [๑๒ ส.ค. ๒๕๕๙].

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก. โสฬสปัญหา. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๓๐.