อจินไตยในมุมมองของพุทธทาสภิกขุ

บทคัดย่อ

บทความเรื่อง อจินไตยในมุมมองท่านพุทธทาสภิกขุนี้ ผลการศึกษาพบว่า อจินไตยในพระไตรปิฎก หมายถึง สิ่งที่ไม่ควรคิดสี่อย่างได้แก่ ๑) พุทธวิสัยหมายถึง วิสัยของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย ๒) ฌานวิสัยหมายถึง วิสัยแห่งอิทธิฤทธิ์ของผู้มีฌาน ๓) กรรมวิสัยหมายถึง วิสัยของกฎแห่งกรรมและวิบากกรรม ๔) โลกวิสัย หมายถึงวิสัยแห่งโลก อจินไตยนี้พระพุทธเจ้าตรัสว่าบุคคลไม่ควรคิด ใครคิดพึงมีส่วนแห่งความเป็นบ้า ความเดือดร้อน
มุมมองของท่านพุทธทาสภิกขุในเรื่องอจินไตยนั้น ท่านกล่าวไว้ในภาษาคนภาษาธรรมดังนี้ ๑) พุทธวิสัย ภาษาธรรมนั้น หมายถึงตัวธรรมะแท้ ๆ ๒) ฌานวิสัย ในภาษาธรรม ถ้ายังไม่ส่าเร็จมรรคผล เรียกว่า โลกียฌาน ถ้าส่าเร็จมรรคผลตั้งแต่พระโสดาบันขึ้นไป เรียกว่า โลกุตตรญาณ ซึ่งในความหมายของท่านพุทธทาสภิกขุเรียกในภาษาธรรมว่า สุญญตา ๓) กรรมวิสัย กรรมในภาษาคนคือ โชคร้าย แต่กรรมในภาษาธรรมหมายถึงการกระท่า กระท่าไม่ดีเรียกว่ากรรมด่า กระท่าดีเรียกว่ากรรมขาว และที่ไม่ด่าไม่ขาวคือ ที่สิ้นสุดแห่งกรรมทั้งปวง ๔) โลกวิสัยโลก ในภาษาคนก็คือแผ่นดิน ตัวโลก ในภาษาธรรมโลกคือทุกข์ ความไม่เที่ยง ความเปลี่ยนแปลง