วิธีการพัฒนาจิตให้เกิดพุทธปัญญา

Main Article Content

จารุวรรณ พึ่งเทียร

บทคัดย่อ

บทความนี้ต้องการวิเคราะห์ให้เห็นความพิเศษของพุทธปัญญาว่ามีธรรมชาติและและวิธีการเพื่อบรรลุเป้าหมายในการดับทุกข์เป็นอย่างไร ความเข้าใจเรื่องปัญญาที่จำเป็นในการพ้นทุกข์ไม่ชัดเจนทาให้เป้าหมายเกิดความไขว้เขวไปจากผลที่ควรจะเป็น พุทธปัญญา คือปัญญาที่คนทั่วไปเข้าใจเป็นลักษณะของพุทธิปัญญาคือการประมวลหน่วยความคิดให้เร็วโดยการใช้หลักการคิดเชิงเหตุผล วิเคราะห์ สงเคราะห์ แต่ปัญญาดังกล่าวยังเกี่ยวข้องกับสิ่งปรุงแต่งจึงยังไม่สามารถรู้สภาวะแท้จริงของตนเองได้ทั้งยังทำให้เกิดอุปาทานเพิ่มขึ้นเพราะล้วนเกิดจากความคิด แต่พุทธปัญญาต้องประกอบกับสติสัมปชัญญะคือรู้ตัวเองและไม่ก่อให้เกิดตัวอัตตาผู้ยึดถือสิ่งต่าง ๆ ซึ่งเป็นทางที่นำไปสู่ความผิดพลาด พุทธปัญญาจะนำไปสู่การเห็นความเป็นจริง อยู่กับขณะจิตของตน หากพัฒนาให้บริบูรณ์แล้ว พุทธปัญญาเช่นนี้จึงเป็นหนทางนำไปสู่เป้าหมายคือการทำอริยมรรคให้เกิดในขึ้นในจิตของแต่ละคนซึ่งจะทาลายกิเลสและบังเกิดผลคือการดับทุกข์ได้อย่างหมดสิ้นตามหลักพระพุทธศาสนา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พึ่งเทียร จ. (2018). วิธีการพัฒนาจิตให้เกิดพุทธปัญญา. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 2(2), 1–19. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/240172
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาตปิฏก , ๒๕๐๐. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๕.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

ขุนสรรพกิจโกศล(โกวิท ปัทมะสุนทร). ลักขณาทิจตุกะ. กรุงเทพมหานคร : บริษัท คัลเลอร์โฟร์ จำกัด, ๒๕๓๗.

ขุนสรรพกิจโกศล(โกวิท ปัทมะสุนทร). คู่มือศึกษาพระอภิธัมมัตถสังคหะ ปริจเฉทที่ ๙ กัมมัฏฐานสังคหวิภาค, พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๔.

พระพุทธโฆสเถระ รจนา, วงศ์ชาญบาลี (ผู้ชาระ). คัมภีร์พระวิสุทธิมรรค (ไทย).กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมบรรณาคาร, ๒๕๒๕.

สุภีร์ ทุมทอง. การพัฒนาอินทรีย์สังวร. กรุงเทพมหานคร: ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นต์ จำกัด, ๒๕๕๔.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ สมาส-ตัทธิต. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๓๘.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุต โต). พัฒนาปัญญา เล่าเรื่องให้โยมฟัง ชุดที่ ๒. พิมพ์ครั้งที่ ๑๐.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท สหธรรมิก จากัด, ๒๕๔๕.

พระธรรมธีราชมหามุนี (โชดก ญาณสิท ธิ ป.ธ.๙). หลักปฏิบัติสมถะและวิปัสสนากรรมฐาน. พิมพ์ครั้งที่ ๕. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๔๒.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุต โต). พุทธธรรมฉบับปรับปรุงและขยายความ.พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. กรุงเทพมหานคร : บริษัท สหธรรมมิก จากัด, ๒๕๔๖.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙. ราชบัณฑิต). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ชุด ศัพท์วิเคราะห์. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์เลี่ยงเซียง, ๒๕๔๘.

พระสัทธัมมโชติกะ ธัมมาจริยะ. ปรมัตถโชติกะปริจเฉทที่ ๓. และปริจเฉทที่ ๗. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจากัด ทิพยวิสุทธิ์, ๒๕๔๔.

พระมหาสมปอง มุทิโต. คัมภีร์อภิธานวรรณนา. พิมพ์ครั้งที่ ๒.กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา, ๒๕๔๒.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา ฉบับแปลเป็นไทย. กรุงเทพนคร : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.