สรีรยนต์ : การทางานของกายและจิต

Main Article Content

พระมหาสมชาติ สุวิชาโน
พระราชปริยัติมุนี

บทคัดย่อ

บทความนี้ กล่าวถึงการศึกษาสรีระยนต์ในฐานะการทางานของร่างกายและจิต ตามหลักทางวิทยาศาสตร์นั้น ร่างกายมีความสมบูรณ์อยู่ในตัว หมายความว่า ร่างกายมีทั้งส่วนที่เป็นตัว และส่วนที่เป็นจิตทางานอยู่ด้วยกันในตัวของคนเรา แต่ในทางพระพุทธศาสนากล่าวถึงร่างกายคือ รูป ที่ประกอบกันขึ้นจากธาตุ ๔ ซึ่งไม่ได้อยู่รวมกับอย่างสมบูรณ์เหมือนทางวิทยาศาสตร์ เพราะพระพุทธศาสนากล่าวแยกจิตออกไปอีกส่วนหนึ่งจากร่างกาย ซึ่งมีองค์ประกอบที่พิเศษแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงกับร่างกาย ดังนั้น จึงเป็นที่มาของการศึกษาเรื่องสรีรยนต์ในฐานะการทำงานของระบบการทำงานของกายที่เกี่ยวข้องกับสมอง และหัวใจเป็นต้น ส่วนของจิตนั้นเป็นเรื่องของการรับรู้ซึ่งทางวิทยาศาสตร์เรียกว่า คลื่นสมองและคลื่นของหัวใจ

Article Details

How to Cite
สุวิชาโน พ., & พระราชปริยัติมุนี. (2018). สรีรยนต์ : การทางานของกายและจิต. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 2(2), 20–40. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/240174
บท
บทความวิชาการ

References

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทศาสตร์ ชุด ศัพท์วิเคราะห์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เลี่ยงเซียง, ๒๕๕๐.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ. ๙, ราชบัณฑิต). พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสตร์ ชุดคาวัด. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เลี่ยง เซียง, ๒๕๔๘.

พระมหาพิสูตน์ จนฺทว โส (พะนิรัมย์). “การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปฏิจจสมุปบาทกับขันธ์ ๕ ใน เจริญวิปัสสนาภาวนา”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต (วิปัสสนาภาวนา). บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๕.

พระติปิฎกจูฬาภยเถระ. คัมภีร์มิลินทปัญหาภาษาไทย. พิมพ์ครั้งที่ ๒. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหา จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๖๐.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. พิมพ์ครั้งที่ ๔๐. กรุงเทพมหานคร: สานักพิมพ์ผลิธัมม์ ในเครือ บริษัท สานักพิมพ์แพ็ทแอนด์โฮม จำกัด, ๒๕๕๗.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏก . ๒๕๐๐. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๕.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. อรรถกถาภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาอฏฺกถา. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, โรงพิมพ์วิญญาณ, ๒๕๓๒.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ปกรณวิเสสภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาปกรณวิเสโส. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์วิญญาณ, ๒๕๓๙.

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกพร้อมอรรถกถา แปล ชุด ๙๑ เล่ม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๓๔.

“เจ้าชายนิทรา”. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.pobpad.com/ [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

ฉันทนีย์ ตุใยรัมย์. หนังสือวิชาการ. “ความหมายกายวิภาคศาสตร์”. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.krabork.com/2015/04/06 [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

“สรีรวิทยา”. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki [๘ มีนาคม ๒๕๕๖].

"สมอง". (๑๒ มิถุนายน ๒๕๖๑). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://th.wikipedia.org/wiki [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

“สรีรวิทยา”. (๒๖ พ.ย. ๒๕๕๖) [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://guru.sanook.com/2293/ [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

“หัวใจทาหน้าที่และความสาคัญ”. (๖ เมษายน ๒๕๕๘). [ออนไลน์]. https://fnafa555.blogspot.com/2014/09/blog-post_25.html. [๒๖ ก.ย. ๒๕๖๑].

“คลื่นสมองของคนใกล้ตาย”. (๖ กันยายน ๒๕๕๙). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://pantip.com/topic/35565926 [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

“คลื่นสมองของคนใกล้ตาย”. สมาชิกหมายเลข ๑๗๑๘๙๒๑ ได้แสดงทัศนะ ๒๕ ตุลาคม ๒๕๕๗. ในรูปและนามคือ อะไร. [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://pantip.com/topic/32761087 [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

Scine illustrated ฉบับ September no. ๒๐๑๔. ชีวิตยังไม่สิ้นแม้หยุดหายใจ. (๑๘ มิ.ย.๒๕๕๘). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://kidsnews.bectero.com/science-illustrated/12308- [๒๖ ก.ย. ๒๕๖๑].

“คลื่นสมองมาจากไหน”. (๓๐ มกราคม ๒๕๖๐). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://theerawitw.wordpress.com/2017/01/30/brain1/ [๒๖ กันยายน ๒๕๖๑].

“คลื่นสมอง ๔ ชนิด ในสมองซึกซ้ายและซีกขวาก่อเกิดการเพิ่มพลังจิตให้มีระดับสูงขึ้น”. (๑๑ ม.ค. ๒๕๔๙). [ออนไลน์]. แหล่งที่มา: https://www.watthamfa. [๒๖ ก.ย. ๒๕๖๑].