พระนางมัทรี : วิเคราะห์ตัวละครในร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี

Main Article Content

วิชุดา พรายยงค์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทตัวละครหญิง และวิเคราะห์ตัวละครหญิงในร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก บทความนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เอกสาร จากผลการศึกษาพบว่า ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก เป็นวรรณคดีพุทธศาสนาที่อยู่คู่กับสังคมไทย สืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน ดังปรากฏ เรื่องกาพย์มหาชาติ ตั้งแต่สมัยอยุธยา และเป็นวรรณคดีที่รู้จักกันดีในทุกชนชั้น เนื่องจากเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนา มีตัวละครเอกหญิงคือพระนางมัทรี เมื่อวิเคราะห์ตัวละครในวรรณคดีแล้ว พระนางมัทรี เป็นสตรีที่มีคุณลักษณะเป็นสตรีในอุดมคติ ได้แก่ 1. ความจงรักภักดีต่อสามี  2. มีความเป็นแม่ที่รักและปกป้องลูก 3. เป็นผู้มีความเป็นกุลสตรี มีความประพฤติเรียบร้อย 4. มีความกล้าหาญ อดทน 5. มีจิตใจใฝ่บุญ กุศล 6. มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด และปิยวาจา  อย่างไรก็ตาม ร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก ยังเป็นที่รู้จักและอยู่คู่กับสังคมไทย เนื่องด้วยเป็นเรื่องเกี่ยวกับพุทธศาสนา จวบจนปัจจุบัน นอกจากนี้ด้านร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก ยังมีคุณค่าต่อการศึกษา วรรณคดี  ด้านภาษา สภาพสังคม ศาสนา ประเพณีของไทย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พรายยงค์ ว. (2021). พระนางมัทรี : วิเคราะห์ตัวละครในร่ายยาวมหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 5(1), 45–55. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/249668
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กตัญญู ชูชื่น. (2538). ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับวรรณคดีไทย. กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์.

กระทรวงวัฒนธรรม, กรมการศาสนา. (2559). องค์ความรู้เรื่องการเทศน์มหาชาติเวสสันดร

ชาดก. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.

กระทรงศึกษาธิการ. (2548). วรรณคดีวิจักษณ์.กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว. 2548.

บุญเกิด รัตนแสง.(2541). ภาษากับวัฒนธรรม.กรุงเทพฯ : โอ เอส พริ้นติ้งเฮ้าส์. 2541.

บุญวดี มนตรีกุล ณ อยุธยา. (2559). บทบาทสตรี : ในมุมมองความยุติธรรมในสังคมไทย. วารสารการบริหารปกครอง ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 . กรกฎาคม – ธันวาคม.

เบญจมาศ พลอินทร์. (2524). วรรณคดีขนบประเพณีและศาสนา. กรุงเทพฯ : กรมการฝึกหัดครู.

ปรีชา ช้างขวัญยืน. (2541). สตรีในคัมภีร์ตะวันออก. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระไกรสร กิตฺติเวที (วรา). (2561). ศึกษาพัฒนาการและคุณค่าของการเทศน์มหาเววันดร

ชาดก กัณฑ์มัทรีในล้านนา. วิทยานิพนธ์ พุทธศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.

พระใบฎีกา อุตฺตรเมธี. (2558). คุณธรรมของพระเวสสันดร. บทความ (ออนไลน์ http.www.mcu.ac.th).

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุมาลี วีระวงศ์.(2546). บทบาทของสตรีในวรรณคดีไทย : เงาสะท้อนกับความเป็นจริง. วารสารศิลปศาสตร์ ปีที่ 3 ฉบับที่ 2. กรกฎาคม – ธันวาคม.