การพัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้ผังสิ่งแวดล้อมและ แหล่งโบราณคดีในจังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดี ในจังหวัดหนองคาย 2) เพื่อพัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดี ในจังหวัดหนองคาย 3) เพื่อศึกษาคุณค่าของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ผังสิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดี ในจังหวัดหนองคาย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการมาเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินการวิจัย เน้นการศึกษาวิเคราะห์ทั้งในเชิงพื้นที่และกลุ่มเป้าหมาย มีการจัดกระบวนการวิจัยด้วยการถอดบทเรียนและการบูรณาการข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์ การสังเกต และการปฏิบัติการร่วมกันในพื้นที่ศึกษาและกลุ่มเป้าหมายที่กำหนดไว้โดยใช้กระบวนการตามวงจรเดมมิง (PDCA) เป็นเครื่องมือในการดำเนินงานการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน
ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดเรื่องกิจกรรมการเรียนรู้นั้นมาจากการศึกษาเกี่ยวกับทฤษฎีการเรียนรู้ โดยแนวคิดเรื่องการเรียนรู้นั้นมีนักคิดหรือนักปรัชญาหลายท่านได้อธิบายเอาไว้โดยเฉพาะนักคิดชาวตะวันตก หลายท่านที่ได้เสนอทฤษฎีเกี่ยวกับการเรียนรู้และกระบวนการรวมถึงผลของการเรียนรู้เอาไว้แตกต่างกัน ส่วนในทางพระพุทธศาสนาก็มีคำสอนที่เกี่ยวกับการเรียนรู้เอาไว้ว่าการเรียนรู้ของมนุษย์นั้น เกิดมาจากกระบวนการทำงานของอายตนะภายนอกและอายตนะภายใน จนก่อให้เกิดการรับรู้และแสดงพฤติกรรมการเรียนรู้ออกมาภายนอกโดยผลการเรียนรู้นั้นย่อมส่งผลต่อการแสดงออกทางกายวาจาและจิตใจ
การพัฒนารูปแบบกิจกรรมการเรียนรู้นั้นคณะผู้วิจัยได้ดำเนินการพัฒนาการเรียนรู้โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างหลากหลาย เพื่อกระตุ้นให้ผู้ร่วมกิจกรรมได้เห็นคุณค่าของผังสิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดีในจังหวัดหนองคายผ่านกิจกรรม เช่น กิจกรรมโครงการอบรมยุวมัคคุเทศก์เพื่อการเรียนรู้ผังสิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดีในจังหวัดหนองคาย กิจกรรมการคัดลอกและอ่านจารึกในพื้นที่ศึกษา กิจกรรมการพัฒนาแหล่งโบราณคดีเพื่อชุมชน เพื่อกระตุ้นให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรมและสังคมได้เกิดการเรียนรู้และเกิดความสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดีในชุมชนของตน