ศึกษาวิเคราะห์วิธีคิดของผู้สูงอายุเพื่อการดำเนินชีวิตตามแนวพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาวิธีคิดของผู้สูงอายุตามรูปแบบโยนิโสมนสิการ (2) เพื่อศึกษาแนวคิดของผู้สูงอายุในพระไตรปิฎก (3) เพื่อวิเคราะห์วิธีคิดของผู้สูงอายุ เพื่อการดำรงชีวิตในพระไตรปิฎกตามหลักโยนิโสมนสิการ ผลการวิจัยพบว่า

1) ผู้สูงอายุ คือ ผู้ที่มีร่างกายที่แก่หง่อม คนที่มีอายุมาก กล่าวคือ เป็นผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป พระไตรปิฎกให้ความสำคัญกับผู้สูงอายุในฐานะที่เป็นผู้มีประสบการณ์ ผู้ที่ทำคุณประโยชน์มาก่อน และ   ผู้ที่มีฐานะในการครองตน

2) พระพุทธเจ้าทรงสอนวิธีคิดสำหรับผู้สูงอายุในทางพระพุทธศาสนา โดยให้พิจารณาขันธ์ 5 และไตรลักษณ์ว่า สังขารมีแต่เสื่อมไปเป็นธรรมดา ในสมัยพุทธกาลผู้สูงอายุมีแนวคิดว่าการอยู่อย่างคฤหัสถ์นั้นมีแต่ทุกข์ เพราะต้องดิ้นรนทำมาหากิน พอย่างเข้าสู่วัยสูงอายุร่างกายและจิตใจก็เริ่ม  เสื่อมโทรมลงไปด้วยเช่นกัน จึงต้องการที่จะออกบรรพชาอุปสมบทเพื่อความพ้นทุกข์

3) การพิจารณาตามหลักธรรมเช่นนี้ต้องอาศัยเหตุผลอย่างแยบคายที่เรียกว่า โยนิโสมนสิการ วิธีคิดเช่นนี้สามารถนำไปเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตสำหรับผู้สูงอายุในปัจจุบันได้เป็นอย่างดีในทางด้านร่างกายและจิตใจของผู้สูงอายุ