การศึกษารูปลักษณ์ทางสัญญะในพิธีกรรมทางพุทธศาสนา สู่การสื่อความหมายและการแปรรูปใหม่เพื่อสร้าง มิติทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญา

Main Article Content

ศิลาลัย พัดโบก
ประดิพัทธุ์ เลิศรุจิดำรงค์กุล

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาของกฐินและการเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมในอิทธิพลระบบความเชื่อของสังคมไทยในสมัยปัจจุบันที่สะท้อนออกผ่านการแสดงออกทางวัตถุทางวัฒนธรรมใรพิธีกรรมกฐิน เพื่อเห็นถึงแนวทางการจัดการการสร้างสรรค์หัตถกรรมที่นำเอามาแปรรูป ในการส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างวัดกับชุมชนด้วยวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ด้วยการศึกษาข้อมูลและการสัมภาษณ์ เพื่อนำเสนองานในเชิงสร้างสรรค์ในการนำเอาเครื่องจักสานวัสดุทางธรรมชาติมาผสมผสานกับเศษผ้าสิ่งของที่เหลือใช้จนเกิดเป็นสิ่งของชิ้นใหม่และถูกส่งต่อกัน


ผลการศึกษาพบว่า การเปลี่ยนจากงานหัตถกรรมให้ดูมีความเป็นศิลปะนั้นสามารถเป็นอะไรได้มากกว่าการสร้างวัตถุและรูปทรงต่าง ๆ ที่ใช้ในทางศาสนาที่มาจากการจักสานงานหัตถกรรมถักผ้าโดยใช้รูปแบบที่เคยมีมาตั้งแต่ดั่งเดิมมาประยุกต์ใช้ให้ดูมีความสร้างสรรค์ทันสมัยแต่มีกลิ่นอายของความเป็นไทยผสมอยู่ เป็นการสร้างองค์ความรู้ มิติทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญา ในการทำพิธีกรรม “กฐิน” สามารถนำไปสู่แนวคิดการออกแบบให้สอดคล้องเข้าถึงคนกับวัฒนธรรมต่างๆได้และยังเป็นของตกแต่งที่พักอาศัยได้อีกด้วย เช่น การประดัับตกแต่งข้าวของเครื่องใช้ภายในบ้านซึ่งสอดคล้องกับการเป็นอยู่

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พัดโบก ศ., & เลิศรุจิดำรงค์กุล ป. (2022). การศึกษารูปลักษณ์ทางสัญญะในพิธีกรรมทางพุทธศาสนา สู่การสื่อความหมายและการแปรรูปใหม่เพื่อสร้าง มิติทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญา. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 6(3), 133–153. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/260706
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

การทอดกฐิน. (2565). สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดนครสวรรค์. สืบค้นเมื่อวันที่ 16 ธันวาคม 2565 จาก https://www.mculture.go.th/nakhonsawan/ewt_dl_link.php?nid=2084

กันติพิชญ์ ใจบุญ. (2560). ขยะเป็นภาระใคร. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2565จาก https://greennews.agency/?p=15430

กาสักเต๊ะ ขันหมาก. (2563). การพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานบ้านปากคลองบางกระเพียงตําบลหัวไผ่ อําเภอเมืองจังหวัดสิงห์บุรี สู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2565 จาก https://so04.tcithaijo.org/index.php/NRRU/article/view/240122/165274

วัฒนธรรมคุณค่าสู่มูลค่า. (2562). กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2565. จากhttp://www.culture.go.th/culture_th/ewt_news.php?nid=3972&filename=index

พระครูสุจิตพัฒนพิธาน สมจิตฺโต. (2564). การวิเคราะห์ความแตกต่างเรื่องกฐินในสมัยพุทธกาล-ปัจจุบัน. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 7“วิถีพุทธ วิถีชุมชน รากฐานชีวทัศน์เชิงสังคมล้านนาในสังคมวิถีใหม่” วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2564 ณ วิทยาลัยสงฆ์ลำพูน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมานิต ฐานวโร. พระมหาดาวสยาม วชิรปญฺโญ. พระโสภณพัฒนบัณฑิต. (2564). พลวัตประเพณีการทำบุญกฐินของชาวตำบลอุ่มเม่าอำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (6)5 กันยายน-ตุลาคม 2564