คัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตร: จากสุญญตาธรรมสู่ความว่างของพุทธทาสภิกขุ

Main Article Content

พระมหาสราวุธ โพธิ์ศรีขาม
พระจาตุรงค์ ชูศรี
พระครูใบฎีกาทวีศักดิ์ ใต้ศรีโคตร

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสุญญตาธรรมในคัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตรที่ส่งอิทธิพลต่อทัศนะเรื่องความว่างของพุทธทาสภิกขุ เพราะผู้เขียนสันนิษฐานว่า พุทธทาสภิกขุมีทัศนะเรื่องความว่างเหมือนกับหลักสุญญตาและตถตาในคัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตรและน่าจะได้อิทธิพลของแนวความคิดดังกล่าวมาประยุกต์กับการอธิบายพุทธธรรมฝ่ายพุทธศาสนาเถรวาท ผลของการศึกษา พบว่า คำสอนเรื่องหลักสุญญตาและตถตา ปรากฎอยู่ในคัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตรและคำสอนเรื่องความว่างของพุทธทาสภิกขุ กล่าวได้ว่า พุทธทาสภิกขุ ได้นำเอาหลักสุญญตาและตถตาในคัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตรมาประยุกต์ในการอธิบายสอนธรรมทางฝ่ายพุทธศาสนาเถรวาทอย่างกลมกลืน โดยนิยามคำว่า สุญญตา คือความว่าง และตถตา คือความเป็นเช่นนั้นเอง อย่างไรก็ดี แม้ว่าคำสอนของทั้งสองฝ่ายจะอยู่คนละฝ่ายนิกาย แต่ยังคงเป้าหมายเชิงอุดมคติเพื่อการหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งมวลเช่นเดียวกัน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โพธิ์ศรีขาม พ., ชูศรี พ. ., & ใต้ศรีโคตร พ. (2023). คัมภีร์วิมลเกียรตินิทเทสสูตร: จากสุญญตาธรรมสู่ความว่างของพุทธทาสภิกขุ. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 7(1). สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/261662
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ไดเซ็ต ไตตาโร่ ซูซูกิ. (2560). คัมภีร์มหายาน ลังกาวตารสูตร. แปลโดย พระราชปริยัติกวี. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาพุทธรักษ์ ปราบนอก. (2547). การศึกษาวิเคราะห์คัมภีร์มหายานสูตราลังการ. วิทยานิพนธ์ศิลปะ ศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

พุทธทาสภิกขุ. (2546). สุญญตาปริทรรศน์ เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 2. ธรรมทานมูลนิธิ.

พุทธทาสภิกขุ. (2548). คุณบิดามารดา สุดพรรณนามหาศาล รมปาฐกถา ๓ นักปราชญ์ร่วมสมัย (ตถาตาหน้าเชิงตะกอน ของพระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พุทธทาสภิกขุ (2548). ตัวกู ของกู ฉบับสมบูรณ์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สุขภาพใจ (บริษัท ตถาตา พับลิเคชั่น จำกัด).

มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2514). พระไตรปิฎกฉบับหลวง ภาษาไทย. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

มหามกุฏราชวิทยาลัย (2552). พระไตรปิฎกฉบับหลวง ภาษาบาลี. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สราวุธ โพธิ์ศรีขาม. (2562). แนวคิดเรื่อง ตัวกู ของกู ในทัศนะของพุทธทาสภิกขุ. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาประวัติศาสตร์ ปรัชญา และวรรณคดีอังกฤษ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เสถียร โพธินันทะ. (2506). วิมลเกียรตินิทเทสสูตร. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

เสถียร โพธินันทะ. (2516). วัชรปรัชญาปารมิตาสูตร ชุมนุมพระสูตรมหายาน. กรุงเทพฯ: โพธิ์สามต้น.

เสถียร พันธรังสี. (2543). พุทธศาสนามหายาน. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: หจก. เอมี่ เทรดดิ้ง.

สุมาลี มหณรงค์ชัย. (2546). พุทธศาสนามหายาน. กรุงเทพฯ: ศยาม.

Pine, Red. (2004). The Heart Sutra: The Womb of the Buddhas (2004). Shoemaker 7 Hoard.

Davids, T. W. R. and Stede, W. (1952). The Pali Text Society's Pali-English dictionary Edited. by T. W. Rhys Davids and William Stede. Published by The Pali Text Society. LONDON: Printed in Great Britain by Biling and Sons Ltd., Guildford and Esher.

Robert,A.F.T. (1976). VIMALAKIRTI NIRDESA SUTRA. Translated by Robert A. F. Thurman. copyright 1976. The Pennsylvania State University.