ความอ่อนน้อมถ่อมตนที่มีผลต่อความเป็นมงคลและความเจริญรุ่งเรืองของชีวิต

บทคัดย่อ

มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องอาศัยอยู่ร่วมกันเป็นหมู่เป็นคณะ มิได้ใช้ชีวิตอยู่เพียงคนเดียวตามลำพัง ต้องทำกิจกรรมร่วมกัน และต้องพึงพาอาศัยซึ่งกันและกันอยู่ตลอดเวลา แต่มนุษย์ในสังคมเหล่านั้นต่างมีชีวิต มีจิตวิญญาณ และมีความรู้สึกนึกคิดที่แตกต่างกัน ด้วยเหตุนี้บางครั้งทำให้สังคมต้องเกิดปัญหา หรือเกิดความสับสนวุ่นวายขึ้น เพราะขาดการเคารพกันในด้านความคิด และการกระทำของกันและกัน ซึ่งพระพุทธศาสนาได้วางรูปแบบการปฏิบัติที่เหมาะสมตามสถานภาพ และบทบาททางสังคมของบุคคลกลุ่มต่างๆ ตามหลักทิศ 6 ซึ่งช่วยให้สังคมมนุษย์มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน เป็นการมองเห็นคุณค่าและความสำคัญในการแสดงออกทั้งด้านกาย วาจา และใจ ต่อบุคคลอื่นด้วยความเคารพ ถือเป็นรากฐานสำคัญในการอยู่ร่วมกันของสังคม เพราะเป็นการสร้างความเป็นมงคล และเป็นบ่อเกิดแห่งความสมัครสมานสามัคคี รักใคร่ ปรารถนาดีต่อกัน ทำให้เจริญรุ่งเรืองในชีวิต ด้วยเหตุนี้ จึงจำเป็นอย่างมากที่บุคคลในสังคม จะได้นำหลักธรรมสำคัญในพระพุทธศาสนา ไปประยุกต์ใช้ในสังคมและชีวิตประจำวัน แม้มิใช่เป็นหลักธรรมที่ถือว่าสูงสุดในพระพุทธศาสนา แต่ได้รับความยกย่องว่าเป็นมงคลอันสูงสุด เป็นหนึ่งในมงคลสูตร ดังพระพุทธพจน์ว่า ความอ่อนน้อมถ่อมตน นี้เป็นมงคลอันสูงสุด เป็นหลักธรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาจิตใจของมนุษย์ให้สูงขึ้น ด้วยการแสดงออกความอ่อนน้อมถ่อมตนต่อบุคคลอื่น ซึ่งเป็นการกระทำที่บ่งบอกถึงสภาพจิตใจที่เข้มแข็ง ที่สามารถลดทิฐิมานะ ความแข็งกระด้าง ที่เป็นบ่อเกิดของการยกตัวเหนือผู้อื่นลงได้ ด้วยการฝึกฝนอบรมทางสติปัญญาและความประพฤติ เป็นการสร้างความเจริญรุ่งเรืองมั่นคงในชีวิตด้วย