การปฏิบัติธรรมตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตร

Main Article Content

พระเจริญ วฑฺฒโน
พระครูวินัยธรกิตติเชษฐ์ สิริวฑฺฒโก
พระวิระชัย เมตตาธีโร

บทคัดย่อ

การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตรมีการสั่งสอนสืบทอดมาตามลำดับ เป็นเวลานับด้วยสองพันกว่าปี ในยุคต่อมาพระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ) ได้ก่อตั้งการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน สายพอง-ยุบ ในประเทศไทย เป็นพัฒนาการในการสอนตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตร ที่มีการประยุกต์หลักการหายใจและอิริยาบถต่างๆ มาเป็นวิธีปฏิบัติที่มีคำบริกรรมว่า หนอ เป็นการเจริญสติตามแนวสติปัฎฐาน 4 สำนักปฏิบัติวิปัสสนาที่เป็นศิษยานุศิษย์ของพระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ) ได้เปิดตัวออกมามากมาย ในการศึกษากรณีสำนักปฏิบัติวิปัสสนาที่เป็นศิษยานุศิษย์ พบว่าทุกแห่งมีการพัฒนาหลักสูตรการสอน และวิธีปฏิบัติที่แตกต่างกันไปแต่ก็ยังยึดมั่นในการสอนตามหลักมหาสติปัฏฐานสูตร มีพัฒนาการด้วยการประยุกต์การบริกรรมพองหนอ ยุบหนอ เข้ากับวิธีการที่เป็นนวัตกรรมของตน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วฑฺฒโน พ., สิริวฑฺฒโก พ. ., & เมตตาธีโร พ. . (2023). การปฏิบัติธรรมตามแนวมหาสติปัฏฐานสูตร. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 7(1). สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/263687
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จำรูญ ยาสมุทร. (2552). คู่มือการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามแนววิปัสสนาวงศ์พระอรหันต์. เชียงใหม่ : ชมรมเผยแพร่พระพุทธศาสนา.

ธนิต อยู่โพธิ์. (2548). แปลและเรียบเรียง. วิปัสสนานิยม. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เปลื้อง ณ นคร. (2538). พจนานุกรม แปล ไทย-ไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช.

พระกอบชัย เขมจารี. (2561). วิธีการสอนวิปัสสนาภาวนา: กรณีศึกษาพระมหาปาน อานนฺโทวัดมหาพุทธ วงศา ป่าหลวง นครเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต คณะพุทธศาสตร์: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูประสาทสังวรกิจ. (2543). ธรรมะภาคปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ). (2523). ความสำคัญของคำว่าหนอ. กรุงเทพมหานคร: วัดมหาธาตุ ยุวราชรังสฤษฏ์.

พระพุทธโฆสาจารย์. (2548). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: บริษัทสหธรรมิกจำกัด.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2547). การปฏิบัติธรรม. นครปฐม: วัดญาณเวศกวัน.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2548). พระพุทธศาสนาในเอเชีย. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

พระพรหมโมลี (วิลาศ ญาณวโร). (2543). วิปสสนาวงศ์. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพดอกหญา.

พระสัทธัมมโชติกะ ธัมมาจริยะ. (2554). สมถกรรมฐานทีปนี. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: บริษัท วี.อินเตอร์ พริ้นต์ จำกัด.

พระโสภณมหาเถระ (มหาสี สะยาดอว์). (2549). มหาสติปัฏฐานสูตร ทางสู่พระนิพพาน. แปลโดย พระคันธสาราภิวงศ์. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดไทยรายวันการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2559). พระไตรปิฎกและอรรถกถาฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาเถรสมาคม. (2558). ระเบียบมหาเถรสมาคม. กรุงเทพฯ: มหาเถรสมาคม.

ศูนย์เผยแผ่พระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2558). สำนักปฏิบัติธรรมตามแนวสติปัฏฐานสูตร. นนทบุรี: ปัญญฉัตรบุ๊คส์บายติ้ง จำกัด.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตโต.). (2564). พุทธธรรมฉบับปรับขยาย. Printed in Chaina.