การออกแบบผังแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาสมัยทวารวดี ในจังหวัดนครสวรรค์-อุทัยธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อเพื่อศึกษาแนวคิดการออกแบบผังสิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดี 2) เพื่อพัฒนาการออกแบบผังแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาสมัยทวารวดีในจังหวัดนครสวรรค์-อุทัยธานี 3) เพื่อศึกษาประโยชน์การใช้ผังแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาสมัยทวารวดีในจังหวัดนครสวรรค์-อุทัยธานี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีการสัมภาษณ์ การสังเกต และการปฏิบัติการรวมกันในพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์-อุทัยธานี ผู้ให้ข้อมูล 45 คน ใช้กระบวนการตามวงจรเดมมิง วิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอผลวิจัยเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การออกแบบผังสิ่งแวดล้อมและแหล่งโบราณคดีนั้นถือว่าเป็นเรื่องที่มีความสำคัญเนื่องจากว่าการออกแบบผังแหล่งโบราณคดี จะเป็นสิ่งที่สามารถเข้าไปช่วยนำทางในการเข้าถึงพื้นที่ของแหล่งโบราณคดีนั้นได้ง่าย โดยหลักของการออกแบบผังแหล่งโบราณคดีนั้นจะต้องมุ่งถึงความเรียบง่ายชัดเจนและระบุที่ตั้งของอาคารและศาสนาสถานอื่นๆ ภายในได้อย่างชัดเจนโดยการใช้สัญลักษณ์แทนการระบุสิ่งของอาคารหรือพื้นที่เหล่านั้น 2) การออกแบบผังแหล่งโบราณคดีทางพระพุทธศาสนาสมัยทวารวดีในจังหวัดนครสวรรค์-อุทัยธานีได้ดำเนินการออกแบบผังแหล่งโบราณคดีจำนวน 5 เมือง ได้แก่ (1) ในจังหวัดนครสวรรค์จำนวน 3 เมือง (2) ในจังหวัดอุทัยธานีจำนวน 2 เมือง โดยงมีการออกแบบใน 3 ส่วน คือ (1) ออกแบบผังภูมิสถาปัตย์ (2) ออกแบบผังเชิงพื้นที่ (3) ออกแบบผังเส้นทางการเข้าถึงแหล่งโบราณคดี 3) ผลการดำเนินการออกแบบก่อให้เกิดประโยชน์ คือ (1) ประชาชนในพื้นที่เข้าใจในผังของแหล่งโบราณคดีได้ดีและสามารถเข้าถึงแหล่งโบราณคดีได้ง่าย (2) มีความรู้ความเข้าใจในประวัติศาสตร์ของสถานที่นั้น (3) ก่อให้เกิดประโยชน์ในการท่องเที่ยวผ่านผังดังกล่าวได้