การศึกษาเปรียบเทียบหลักจริยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ ในพระพุทธศาสนากับศาสนาขงจื่อ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาหลักจริยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาหลักจริยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติในศาสนาขงจื่อ และ 3) เพื่อเปรียบเทียบหลักจริยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติในพระพุทธศาสนากับศาสนาขงจื่อ บทความนี้เป็นการศึกษาเชิงเอกสาร โดยศึกษาและรวบรวมข้อมูลจากพระไตรปิฎก คัมภีร์หลุนอวี่ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า 1) จริยธรรมในศาสนาจึงเป็นการวางกรอบให้มนุษย์ประพฤติปฏิบัติ เพื่อการทำงานร่วมกันอย่างสงบสุข และมีจุดหมายที่ดีในสัมปรายภพ โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตเริ่มต้นจากการพัฒนาจริยธรรมเป็นอันดับแรก เพื่อทำให้คนมีคุณธรรม ไม่สร้างปัญหาให้กับตนเองและสังคม ซึ่งต้องอาศัยหลักพรหมวิหารธรรม สังคหวัตถุ และสาราณียธรรม 2) หลักจริยธรรมเพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติในศาสนาขงจื่อ คือการปฏิบัติตนด้วยการสัมพันธภาพอันดีระหว่างบุคคล เพื่อก่อให้เกิดความร่วมมือร่วมใจให้อันจะทำงานอย่างใดอย่างหนึ่งให้สัมฤทธิ์ผลอย่างมีคุณภาพ และประสิทธิภาพ อันจะก่อให้เกิดประโยชน์สุขทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น ตามหลักแห่งหน้าที่ และเมตตาธรรม 3) การอยู่ร่วมกันอย่างสันติตามหลักจริยธรรมทั้งสองศาสนาคือการต้องการให้สังคมมีการอยู่ร่วมกันโดยไม่ความขัดแย้ง ไม่สร้างภาระหรือปัญหาให้เกิดแก่สังคม โดยต้องมีคุณธรรม จริยธรรมเป็นส่วนประกอบ ส่วนในประเด็นที่ต่างกันนั้น พระพุทธศาสนาเน้นในการพัฒนาตนให้สมบูรณ์แบบแล้วขยายผลสู่สังคมโดยอาศัยหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเป็นเครื่องมือ เช่น พรหมวิหาร และสังคหวัตถุเป็นต้น ส่วนศาสนาขงจื่อ มีเป้าหมายเพื่อก่อให้เกิดการพัฒนาสังคมและการเมือง และเสนอแนวทางพัฒนาคนให้สมบูรณ์ตามหน้าที่