ศึกษาวิเคราะห์การบริหารขุมทรัพย์ในนิธิกัณฑสูตร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาโครงสร้างและเนื้อหาในนิธิกัณฑสูตร 2) เพื่อศึกษาวิธีการบริหารขุมทรัพย์ในนิธิกัณฑสูตร 3) เพื่อวิเคราะห์การบริหารขุมทรัพย์ในนิธิกัณฑสูตร เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร ด้วยวิธีค้นคว้าจากเอกสารพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พุทธศักราช 2539 และเอกสารที่เกี่ยวข้อง โดยวิเคราะห์ข้อมูลเนื้อหาเขียนบรรยายเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1) โครงสร้างและเนื้อหาในนิธิกัณฑสูตร จัดเป็นพุทธพจน์ประเภทคาถา อยู่ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่มที่ 25 ในหมวดขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ ตรัสสอนเรื่องการฝังขุมทรัพย์ โดยแบ่งทรัพย์ออกเป็นสองอย่างคือ ทรัพย์ภายนอก ได้แก่ ทรัพย์สินเงินทองซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่มั่นคง และทรัพย์ภายใน คือ บุญกุศลคุณธรรม ได้แก่ ทาน ศีล สัญญมะ ทมะ จัดเป็นอริยทรัพย์สามารถติดตามตนตลอดไป และส่งผลในเรื่องมนุษย์สมบัติ สวรรค์สมบัติ นิพพานสมบัติ 2) วิธีการบริหารขุมทรัพย์ในนิธิกัณฑสูตร พระสูตรนี้ให้ความสำคัญกับขุมทรัพย์ภายใน ที่เป็นบุญกุศลเกี่ยวกับการทำทาน การรักษาศีล การสำรวมอินทรีย์ การรู้จักข่มใจข่มกิเลสระงับความโลภ โกรธ หลง โดยปฏิบัติต่อสิ่งที่สมควร ประกอบด้วย พระภิกษุสงฆ์ บิดามารดา ญาติพี่น้อง มิตรสหาย หรือสถานที่อันควรสักการะบูชา 3) การบริหารขุมทรัพย์ในนิธิกัณฑสูตรวิเคราะห์ได้ว่า ทรงสอนให้รู้จักแสวงหาทรัพย์ภายในที่บุญกุศลไว้เป็นต้นทุนในภพหน้า ทำให้เกิดความตระหนักเห็นคุณค่าของหลักธรรมพื้นฐานสามัญที่ปัจจัยนำส่งให้ได้รับผลมนุษย์สมบัติ สวรรค์สมบัติ และนิพพานสมบัติ ตามเหตุปัจจัยของแต่ละบุคคลได้สร้างสมไว้ ธรรมในพระสูตรนี้จึงเป็นการคุ้มครองตนให้ตั้งตนอยู่ในความไม่ประมาทในธรรม