ศึกษาวิเคราะห์อุบายระงับความเศร้าโศกในสัลลสูตร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาอุบายระงับความเศร้าโศกในพระไตรปิฎก 2) เพื่อศึกษาโครงสร้างและสาระสำคัญของสัลลสูตร 3) เพื่อวิเคราะห์อุบายระงับความเศร้าโศกในสัลลสูตร เป็นงานวิจัยเชิงเอกสาร วิเคราะห์และนำเสนอเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1) ในพระไตรปิฎกกล่าวเรื่องความเศร้าโศกจากการสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก สอนให้รู้จักความจริง อันเป็นเรื่องธรรมดาของธรรมชาติ ซึ่งในสมัยพุทธกาลพระพุทธองค์ได้นำพุทธอุบายมาระงับความเศร้าโศกจากการสูญเสีย เช่น นางปฏาจาราที่สูญเสียบุคคลในครอบครัว, นางกิสาโคตมีที่สูญเสียบุตร เป็นต้น และนำหลักธรรม มาระงับความเศร้าโศก เช่น มรณานุสติ, อภิณหปัจจเวกขณ์, ไตรลักษณ์, อริยสัจ 4 เป็นต้น 2) สัลลสูตร เป็นพระสูตรว่าด้วยเรื่องราวของอุบาสกท่านหนึ่ง ที่เกิดความเศร้าโศกเนื่องจากบุตรชายของตนได้สิ้นชีวิตลง พระผู้มีพระภาคจึงตรัสพระสูตรนี้ว่า ชีวิตของสัตว์ทั้งหลายในโลกนี้ ดำเนินไปสู่ความตายทุกขณะ ไม่มีใครหนีพ้นความตายได้ การเศร้าโศกเสียใจถึงบุคคลที่ตายไปแล้ว ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ใด ๆ มีแต่เพิ่มทุกข์ทำร้ายกายและจิตใจ บุคคลผู้มีปัญญา พึงถอนลูกศรคือกิเลสของตน ระงับความเศร้าโศก จงมีปัญญาเห็นแจ้งตามความเป็นจริง 3) วิเคราะห์เกี่ยวกับการสูญเสียบุคลลอันเป็นที่รัก และการใช้อุบายระงับความเศร้าโศก ด้วยโยนิโสมนสิการ ประกอบหลักธรรมไตรลักษณ์ และอริยสัจ 4 โดยมีเป้าหมายเพื่อกำจัด และระงับความเศร้าโศกจากการสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก