การศึกษาการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนา

Main Article Content

พระวรวงศ์ เขมทตฺโต
แม่ชีกฤษณา รักษาโฉม
อรชร ไกรจักร์
พระศรีวินยาภรณ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากำเนิดและพัฒนาการการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาอิทธิพลของการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานที่มีในพระพุทธศาสนา 3) เพื่อวิเคราะห์ความมุ่งหมายในการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 16 คน ใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล โดยวิเคราะห์ข้อมูลเนื้อหาและนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนา


ผลการวิจัยพบว่า 1) กำเนิดและพัฒนาการการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนามีกำเนิดและพัฒนาการมาจากการเจริญพระพุทธมนต์โดยเริ่มจากการท่องจำ สาธยาย การสวดหรือสังคีติคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ปรากฏในพระไตรปิฎก เริ่มจากเหตุทุพภิกขภัย อมนุษยภัยและพยาธิภัยขึ้นที่เมืองเวสาลี ภายหลังได้มีการแต่งเป็นร้อยกรองขึ้นเพื่อการคุ้มครองปกป้องภัยและสรรเสริญ 2) อิทธิพลของการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานที่มีในพระพุทธศาสนาพบว่า มีอิทธิต่อความเชื่อในบทเจริญพระพุทธมนต์ในแง่ของ การศึกษาประวัติศาสตร์ การสร้างขวัญและกำลังใจ และพิธีกรรมของสงฆ์ 3) การวิเคราะห์ความมุ่งหมายในการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนาพบว่า การเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานมีทั้งตำนาน (ประวัติความเป็นมาพัฒนาการและบริบท) และมีความมุ่งหมายสำคัญ คือ (1) เพื่อคุ้มครองป้องกันภัยและการรักษาโรค (2) เพื่อความสุข ความสำเร็จและความเจริญรุ่งเรืองในชีวิต และ (3) เพื่อการรักษาพระพุทธศาสนา ดังนั้น การเจริญพระพุทธมนต์จึงมีอานุภาพยิ่งและเป็นการสรรเสริญคุณของพระพุทธ พระธรรมและพระสงฆ์ให้คงอยู่สืบไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เขมทตฺโต พ., รักษาโฉม แ. ., ไกรจักร์ อ., & พระศรีวินยาภรณ์. (2024). การศึกษาการเจริญพระพุทธมนต์ 12 ตำนานในพระพุทธศาสนา. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 8(2), 138–151. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/273771
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรภพ สีสัน. (2561). การศึกษาวิเคราะห์คุณค่าของรตนปริตรที่มีต่อสังคมไทย. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตร์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เกื้อ ชัยภูมิ. (2558). รูปแบบการสวดมนต์ในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

คณะกรรมการอำนวยการจัดงานสวดพระปริตรมหากุศลเฉลิมพระเกียรติฯ. (2554). บทสวดมนต์ พระปริตรธรรม 12 ตำนาน. กรุงเทพฯ: อาสารักษาดินแดน.

เจ้าอธิการอุดมศักดิ์ อุตตมสกฺโกและคณะ. (2566). ศึกษาวิเคราะห์การเจริญพระพุทธมนต์สิบสองตำนานในสังคมไทย. วารสารวิจยวิชาการ. 6(6), 15-28.

ณรงค์วรรษ บุญมา. (31 มีนาคม - 1 เมษายน 2559). ศึกษาวิเคราะห์การสวดมนต์ตามแนวพระพุทธศาสนาเถรวาท. การประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 8 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม จังหวัดนครปฐม ประเทศไทย. 1541-1547.

ณัฏฐรัตน์ ผาทา. (2550). การศึกษาวิเคราะห์บทสวดมนต์พุทธอัฏฐชยมงคลคาถา (คาถาพาหุง). วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ณัฐธพงษ์ มะลิซ้อน และคณะ. (2566). พฤติกรรมความเชื่อการสวดมนต์ข้ามปีในสังคมไทย. วารสารวิจัยธรรมศึกษา. 6(2), 267-281.

ธนิต อยู่โพธิ์. (2559). อานุภาพพระปริตต์. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงราชวิทยาลัย.

พระครูโอภาสธรรมพิทักษ์ (เสียม เดชธมฺโม). (2559). พัฒนาการรูปแบบการสวดมนต์ในสังคมไทยปัจจุบัน. วารสาร มจร พุทธปัญญาปริทรรศน์, 1(1), 23-36.

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2542). เก็บเพชรจากคัมภีร์พระไตรปิฎก. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมานันทมหาเถระ. (2534). อัครมหาบัณฑิตานุสรณ์. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพิษณุพล สุวณฺณรูโป (รูปทอง). (2559). การศึกษาวิเคราะห์พระปริตต์ในพระพุทธศาสนา. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาดวงรัตน์ ฐิตรตโน (กิจประภานนท์). (2550). อิทธิพลของธัมมปทัฏฐกถา เรื่องอายุ วัฒนกุมารต่อประเพณีสืบชะตาของล้านนา. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาสุนทร สิริธมฺโม (เนเรียะ). (2549). การศึกษาวิเคราะห์กรณียเมตตสูตร. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสมรัตน์ รตนสโม และประเวศ อินทองปาน. (2566). แนวทางการสาธยายพระพุทธมนต์ส่งเสริมการปฏิบัติธรรมของวัดคลองตาลอง ตำบลปากช่อง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา. วารสาร มจร บาฬีศึกษาพุทธโฆสปริทรรศน์. 9(1), 23-36.

พระสุวรรณมหาพุทธาภิบาล. (2567). คู่มือพุทธบริษัท สวดมนต์ทำวัตรเช้า-เย็นแปล และบทสวดมนต์พิเศษ วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร.

พระอธิการศิริศักดิ์ ยสินฺธโร (ล้ำเลิศ). (2565). ศึกษาวิเคราะห์คุณค่าจุลราชปริตรในพระพุทธศาสนาเถรวาทที่มีต่อสังคมไทย. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พราห์มมร โล่สุวรรณ. (2556). การศึกษาเรื่องการสวดมนต์ที่มีผลต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของพุทธศาสนิกชนในสังคมไทย: เพื่อศึกษาพุทธศาสนิกชน วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

แม่ชีทัศนา จิรสิริธรรม. (2552). ศึกษาการสวดมนต์แปลเพื่อการบรรเทาทุกข์ทางใจ: กรณีศึกษาผู้เข้าร่วมโครงการอยู่เย็นเป็นสุขพ้นทุกข์ร่วมกัน ณ เสถียรธรรมสถาน. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ. (2514). ประชุมพระนิพนธ์เกี่ยวกับตำนานทางพระพุทธศาสนา ตำนานพระปริตร. กรุงเทพฯ: รุ่งเรืองธรรม.

สำรวย นักการเรียน. (2546). ธรรมะจากเจ็ดตำนาน สิบสองตำนานและคาถาพาหุง. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.