การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการใช้แหล่งพุทธศิลป์ในชุมชนเพื่อพัฒนาความสามารถ ในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของนักเรียนประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านจำบอน
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการใช้แหล่งพุทธศิลป์ในชุมชนเพื่อพัฒนาความสามารถในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 2) เพื่อศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการใช้แหล่งพุทธศิลป์ในชุมชนเพื่อพัฒนาความสามารถในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โดยใช้การวิจัยแบบกึ่งทดลอง กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย คือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนบ้านจำบอน ที่กำลังศึกษาในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 จำนวน 20 คน ซึ่งได้มาจากการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แผนการจัดการเรียนรู้ แบบทดสอบความรู้ในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ก่อนเรียนและหลังเรียน และแบบประเมินทักษะในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ สถิตที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า 1) กิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบร่วมกับการใช้แหล่งพุทธศิลป์ในชุมชนเพื่อพัฒนาความสามารถในการออกแบบบรรจุภัณฑ์มีความเหมาะสมในระดับมากที่สุด ( = 4.72 S.D.= 0.06) 2) ผลการทดสอบความรู้ในการออกแบบบรรจุภัณฑ์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 และมีทักษะในการออกแบบบรรจุภัณฑ์จากกิจกรรมการเรียนรู้กระบวนการคิดเชิงออกแบบที่ส่งผลให้ผู้เรียนเข้าใจปัญหาการใช้บรรจุภัณฑ์ การวิเคราะห์ปัญหาการใช้บรรจุภัณฑ์ การระดมความคิด สร้างต้นแบบบรรจุภัณฑ์ และทดสอบแบบจำลองบรรจุภัณฑ์ มีทักษะทุกด้านอยู่ในระดับมากขึ้นไป กระบวนการคิดเชิงออกแบบ ทำให้ผู้เรียนนำกระบวนการคิดเชิงออกแบบ 5 ขั้นตอน มาใช้ในการออกแบบบรรจุภัณฑ์ โดยใช้ลวดลายจากแหล่งพุทธศิลป์ในชุมชน เกิดเป็นชิ้นงานที่สามารถสร้างมูลค่าให้กับชุมชน ผ่านกระบวนการคิดเชิงออกแบบ เพื่อทำให้เกิดบรรจุภัณฑ์ที่มีเอกลักษณ์ มีจุดเด่น เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในชุมชนและต่างถิ่น นำบรรจุภัณฑ์ที่ออกแบบมาทดลองปรับใช้กับสินค้าท้องถิ่นและสินค้าของทางโรงเรียน ทำให้สามารถสร้างรายได้ให้กับโรงเรียนและชุมชนได้มากขึ้น
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์
- ข้อความใดๆ ที่ปรากฎในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
กุลนิดา เหลือบจำเริญ. (2553). องค์ประกอบศิลป์.กรุงเทพฯ: สกายบุคส์.
จักรพงษ์ แพทย์หลักฟ้า. (2553). แนวความคิดและแนวทางการจัดกิจกรรมศิลปะสำหรับเด็กปฐมวัย.สืบค้น 22 ธันวาคม 2566 จาก http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Art_Ed/Jirapor n_S.pdf.
จารุวรรณ พึ่งเพียร. (2553). พุทธศิลป์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.
ชลูด นิ่มเสมอ. (2553). วาดเส้นสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.
ดำรงศักดิ์ ชัยสนิท และ ก่อเกียรติ วิริยะกิจพัฒนา. (2542). ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์การบรรจุภัณฑ์ (Packaging). กรุงเทพฯ: วังอักษร.
ถนอม ชาภักดี. (2551). การศึกษาพื้นที่ศิลปะในชุมชน. สืบค้น 6 ตุลาคม 2566 จาก http://ir-ithesis. swu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/782/1/gs581130197.pdf
ธาดา รัชชากิต. (2562). กระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking). สืบค้น 3 มกราคม 2567 จาก https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/190702-design-thinking.
พระครูวีรศาสน์โสภณ. (2556). เจ้าอาวาสวัดจำบอน. สัมภาษณ์. 15 กันยายน.
พระครูสมุห์ธรรมนันท์. (2556). เจ้าอาวาสวัดสันป่าก่อ. สัมภาษณ์. 16 กันยายน.
พระครูสิริธรรมนิวิฐ. (2556). เจ้าอาวาสวัดศรีบุญเรือง. สัมภาษณ์. 17 กันยายน.
ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ. (2560). การคิดเชิงออกแบบ:เรียนรู้ด้วยการลงมือทำ. สืบค้น 25 พฤศจิกายน 2566 จาก http://resource.tcdc.or.th/ebook/Design.Thingking.Lear ning.by.Doing.pdf.
สมพงษ์ เฟื่องอารมย์. (2550). การพัฒนาออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อการส่งออก (Packaging for development) บรรจุภัณฑ์กับการส่งออก. กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุกฤตา หิรัณยชวลิต. (2560). กว่าจะเป็นบรรจุภัณฑ์ (Background of package). สืบค้น 23 พฤศจิกายน 2566 จาก http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_ journal/ap ril_june _11/pdf/aw32.pdf
สุทธิศักดิ์ กลิ่นแก้วณรงค์. (2559). การออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อยกระดับสินค้า OTOP สู่การส่งออกบรรจุภัณฑ์. กรุงเทพฯ: สำนักเทคโนโลยีชุมชน กรมวิทยาศาสตร์บริการ.
Manju Zhang. (2020). Research on Creative Thinking of Product Packaging Design Based on Style Features. Retrieved 21 October 2023 from https://www.clausius press.com/conferences.pdf.
OECD. (2018). The future of education and skills education 2030. Retrieved 20 November 2023 from https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Positio n%20Paper%20 (05.04.2018).pdf.
Sterman, C. (2016). Teaching by design: Design thinking is a problem-solving strategy that help build student’ 21st century skills.Retrieved 28 October 2023 from http://www.naesp.org/sites/default/TeachingByDesign_CCAC15.pdf.
The Standford d.school Bootcamp Bootleg. (2009). An Introduction to Design Thinking PROCESS GUIDE. Retrieved 10 October 2023 from https://dschool-old.stanford.edu/ sandbox/groups/designresources/wiki/36873/attachments/74b3d/ModeGuideBOO TCAM P2010L.pdf.