ศึกษาภาวะผู้นำสำนักเรียนบาลีของพระธรรมราชานุวัตร (สุทัศน์ วรทสฺสี ป.ธ.9)

Main Article Content

พระมหาวุฒิศักดิ์ ฐานปญฺโญ (จันทร์คง)
พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร (พรรณา)
แม่ชีกฤษณา รักษาโฉม
พระศรีวินยาภรณ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการบริหารจัดการสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีของวัดโมลีโลกยาราม 2) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีของพระธรรมราชานุวัตร (สุทัศน์ วรทสฺสี ป.ธ.9) และ 3) เพื่อถอดบทเรียนภาวะผู้นำของสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีในสังคมไทย การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร และการสัมภาษณ์แบบเชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท


ผลการวิจัยพบว่า สภาพการบริหารจัดการสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีของวัดโมลีโลกยาราม มีการบริหารจัดการสำนักเรียนไปในทิศทางเดียวกัน คือ มีการออกแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ด้วยความเสียสละความสุขส่วนตนโดยมีผู้นำเป็นต้นแบบ ส่งผลให้สะท้อนถึงคุณลักษณะภาวะผู้นำสำนักเรียนที่มีคุณลักษณะโดดเด่น คือ มีความศรัทธาและความสุขในการบริหารจัดการพัฒนาบุคลากรโดยมีองค์ประกอบสำคัญ 4 ดี คือ (1) ผู้บริหารดี (2) ครูสอนดี (3) นักเรียนดี (4) ผู้สนับสนุนดี ส่งเสริมให้สำนักเรียนวัดโมลีโลกยารามประสบผลสำเร็จ ภาวะผู้นำสำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี มีพันธกิจที่โดดเด่นของพระธรรมราชานุวัตรมีภาวะผู้นำ 5 คุณลักษณะที่เป็นอัตตลักษณ์ (1) มั่นคงในวัตรปฏิบัติมีศีลธรรม (2) จิตมุ่งมั่นศรัทธาต่อการพัฒนาพระภิกษุสามเณรเพื่อการเรียนภาษาบาลี (3) ทำให้ดูอยู่ให้เห็นสม่ำเสมอในการครองตน ครองหน้าที่ ครองใจลูกศิษย์ (4) มีแผนกลยุทธ์ในการจัดการปัญหาด้วยสติปัญญาเพื่อสร้างศาสนทายาท (5) มีความอดทนต่ออุปสรรคเสียสละความสุขส่วนตนเพื่อส่วนรวม สอดคล้องกับภาวะผู้นำตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาคือปาปณิกธรรม 3 ได้แก่ (1) จักขุมา มีวิสัยทัศน์ (2) วิธูโร ฉลาดในการบริหาร (3) นิสสย
สัมปันโน มีผู้สนับสนุนอย่างต่อเนื่อง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ฐานปญฺโญ (จันทร์คง) พ. ., วุฑฺฒิกโร (พรรณา) พ. ., รักษาโฉม แ. ., & พระศรีวินยาภรณ์. (2024). ศึกษาภาวะผู้นำสำนักเรียนบาลีของพระธรรมราชานุวัตร (สุทัศน์ วรทสฺสี ป.ธ.9). วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 8(2), 30–40. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/274280
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2532). อรรถกถาภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาอฏฺกถา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาโมคคัลลานะ รจนา. (2542). คัมภีร์อภิธานวรรณนา. พระมหาสมปอง มุทิโต แปลเรียบเรียง. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

พระมหาพระรจน์ อภิปุญโญ (หงษา). (2561). การศึกษาวิเคราะห์ภาวะผู้นำเชิงพุทธของเจ้าอาวาส: กรณีศึกษาเจ้าอาวาสในอำเภอลำทะเมนชัย จังหวัดนครราชสีมา. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาพิสิฐ สืบนิสัย. (2562). กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำเชิงพุทธของผู้บริหารมหาวิทยาลัยสงฆ์ไทย. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ.

พระมหารุ่งโรจน์ ธมฺมฏฺฐเมธี (ศิริพันธ์). (2551). การศึกษาวิเคราะห์หลักภาวะผู้นำในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระเมธีวรญาณ (สายเพชร วชิรเวที ป.ธ.9). (2567). รองเจ้าคณะภาค 10 คณบดีคณะพุทธศาสตร์. สัมภาษณ์. 18 มีนาคม.

พระราชปัญญาสุธี,ป.ธ.9. (2567). รองเจ้าคณะภาค 11 ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสร้อยทอง เขตบางซื่อ.

กรุงเทพฯ. สัมภาษณ์. 26 กุมภาพันธ์.

พระศรีวชิรบัณฑิต (อภิลักษณ์ ปญฺญฃาวโร). (2567). เลขานุการเจ้าคณะภาค 10 อาจารย์ใหญ่ สำนักเรียนวัดโมลีโลกยาราม. สัมภาษณ์. 15 มีนาคม.

เศาวนิต เศาณานนท์. (2542). ภาวะผู้นำ. นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.

สุนทร โคตรบรรเทา. (2560). ภาวะผู้นำในองค์การสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน.

สำนักเรียนวัดโมลีโลกยาราม. (2566). วันฉลองเปรียญธรรม สำนักเรียนวัดโมลีโลกยาราม กรุงเทพฯ ปีที่ 26 ประจำปี 2566. นนทบุรี: นิติธรรมการพิมพ์.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ข้อมูลวัด และ พระทั่วประเทศ พ.ศ. 2565. สืบค้น 25 กุมภาพันธ์ 2566 จาก www.onab.go.th

Nolasco, M. (2552). กฎทองแห่งผู้นำ. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ทีบีเค มีเดีย พับบลิชชิ่ง.