การพัฒนาสติเพื่อสุขภาวะที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้นำเสนอประเด็นเกี่ยวกับการพัฒนาสติเพื่อสุขภาวะที่ยั่งยืน ด้วยการพัฒนาสติให้แก่กล้าในการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาอันจะนำไปสู่เป้าหมายทางพระพุทธศาสนาคือมรรค ผล นิพพาน ซึ่งจะนำความสุขที่ยั่งยืนมาสู่ตน วิปัสสนาภาวนาเป็นวิธีการปฏิบัติกรรมฐานที่เก่าแก่ที่สุดวิธีหนึ่งของอินเดียที่มีไว้เพื่อการปฏิบัติสำหรับแก้ไขปัญหาต่างๆ ในชีวิต ซึ่งได้ถูกค้นพบโดยองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อกว่า 2500 ปี วิปัสสนา หมายถึง ปัญญาที่เห็นแจ้งสิ่งทั้งหลายตามที่เป็นจริง อันเป็นกระบวนการชำระจิตให้บริสุทธิ์โดยการเฝ้าสังเกตุตนเอง ด้วยการเจริญสติ เพื่อให้จิตเป็นสมาธิ เมื่อมีสติแหลมคมมากขึ้น จะเป็นการสังเกตธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลงไปของร่างกายและจิตใจ ทำให้ได้พบกับสัจธรรมที่เป็นสากลของชีวิต คือความไม่เที่ยง ความทุกข์ และความไร้อัตตาตัวตน การเห็นแจ้งสภาวะธรรมตามความเป็นจริงด้วยประสบการณ์ตรงนี้เป็นการชำระจิตให้บริสุทธิ์ และสามารถพัฒนาจิตให้เข้าถึงสุขภาวะที่ยั่งยืน อันปราศจากความทุกข์ได้ แต่วิธีการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาให้ไปถึงยังเป้าหมายดังกล่าว จำเป็นต้องมีการพัฒนาโดยเฉพาะหัวใจหลักของวิธีการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาคือ การเจริญสติ หรือการทำสติให้เจริญ เพื่อให้เกิดผลอันพึงปรารถนาสำหรับผู้ปฏิบัติได้อย่างรวดเร็ว กล่าวคือ ความพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง เข้าสู่สันติสุขที่ยั่งยืนต่อไป