ศึกษาพุทธวิธีการเผยแผ่หลักคำสอนแก่คนวรรณะต่ำในพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาพุทธวิธีเผยแผ่หลักคำสอนในพระไตรปิฎก 2) เพื่อศึกษาพุทธวิธีเผยแผ่หลักคำสอนแก่คนวรรณะต่ำในพระไตรปิฎก 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ บทบาท ผลกระทบและแนวทางการประยุกต์ใช้ในสังคมร่วมสมัย เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา อนุฎีกา และคัมภีร์ร่วมสมัยอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องและสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้างจำนวน 10 รูป/คน แล้วนำมาเรียบเรียงบรรยายเป็นเชิงพรรณนาเสนอผู้เชี่ยวชาญเพื่อตรวจสอบและแก้ไขตามคำแนะนำโดยใช้กระบวนการศึกษาวิเคราะห์นำไปสู่การ บูรณาการและสร้างองค์ความรู้ใหม่

ผลวิจัยพบว่า 1) พุทธวิธีเผยแผ่หลักคำสอนในพระไตรปิฎกครอบคลุมคำสอนของพระพุทธเจ้าว่าด้วยกฏเกณฑ์ หลักธรรมและการวิเคราะห์ทางปรัชญา ปรากฏวิธีการเผยแผ่หลากหลายแง่มุมที่สะท้อนถึงบทบาทในการสอนของพระองค์ มีสาระสำคัญ 4 ประการ (1) สันทัสสนา คือ การอธิบายเนื้อหาธรรมะให้ชัดเจน ตรงไปตรงมา เข้าใจง่าย (2) สมาทปนา คือ การชักจูงให้ผู้ฟังเห็นจริง เชื่อในสิ่งที่ได้ฟังและอยากนำไปปฏิบัติ (3) สมุตเตชนา กระตุ้นให้ผู้ฟังเกิดความกล้าหาญ มั่นใจ มีกำลังใจที่จะนำธรรมะไปปฏิบัติ (4) สัมปหังสนา สอนธรรมด้วยวิธีที่สนุกสนาน น่าสนใจ ทำให้ผู้ฟังรู้สึกเบิกบาน ร่าเริง 2) พุทธวิธีเผยแผ่หลักคำสอนแก่คนวรรณะต่ำในพระไตรปิฎกปรากฎการเผยแผ่คำสอนของพระองค์ไปยังวรรณะต่ำได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยเฉพาะการยอมรับคนวรรณะต่ำเข้าสู่คณะสงฆ์เป็นการนำเสนอเส้นทางสู่การหลุดพ้นทางจิตวิญญาณที่ก้าวข้ามข้อจำกัดของระบบวรรณะ 3) วิเคราะห์ บทบาท ผลกระทบและแนวทางการประยุกต์ใช้ในสังคมร่วมสมัย เป็นการวิเคราะห์วิธีการเผยแผ่คำสอนสู่คนวรรณะต่ำคือการศึกษาพระไตรปิฎกภาษาบาลีอย่างลึกซึ้งซึ่งเป็นคัมภีร์ที่เชื่อถือได้ของพระพุทธศาสนาเถรวาทโดยการสังเคราะห์คำสอนและมีความหมายโดยนัยที่เผยแผ่เข้าสู่วรรณะต่ำมีหลักการสำคัญว่าด้วยบริบทและภาพรวมของพระไตรปิฎกบ่งชี้ถึงทัศนคติชาวพุทธต่อระบบวรรณะโดยสะท้อนถึงบทบาทและการประยุกต์ใช้ในสังคมร่วมสมัย