ธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัญหาการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด 2) เพื่อศึกษาแนวทางการป้องกันการทุจริตการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด 3) เพื่อพัฒนารูปแบบและกระบวนการสร้าง ธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอในลักษณะการพรรณนา ผลการศึกษาวิจัยพบว่า 1) ปัญหาการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัดเกิดจากการปฏิบัติงานโดยมิชอบของบุคลากรในสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ด้วยพฤติการณ์การร่วมมือระหว่างบุคลากรภายในสำนักงานฯ ตั้งแต่การพิจารณางบประมาณ การปลอมแปลงเอกสาร และการหาคู่ความร่วมมือกับวัดเพื่อร่วมกันทุจริตในการขอเงินอุดหนุนจนถึงการรับโอนเงินทอนวัดตามที่ตกลงกัน อีกปัญหาในวัดคือ พระสงฆ์ ไวยาวัจกรและผู้ปฏิบัติงานในวัดขาดความรู้ ความเข้าใจในการบริหารจัดการเงินการทำบัญชี       การจัดการข้อมูลวัดและการมีส่วนร่วมของชุมชน 2) แนวทางการป้องกันการทุจริตการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด พบว่า การนำหลักธรรมาภิบาล ได้แก่ หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักการมีส่วนร่วม หลักความคุ้มค่า หลักความสำนึกรับผิดชอบ และหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ได้แก่ หลักทศพิธราชธรรม การปฏิบัติตนเป็นผู้ตั้งอยู่ในธรรม หลักการบริหารจัดการและการปกครอง หลักการประพฤติสุจริต และหลักธรรมราชามาใช้เป็นแนวทางป้องกันการทุจริตในการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัดได้เป็นอย่างดีเพราะเป็นธรรมอันพึงประพฤติและเป็นหนทางแห่งความดีงาม  3) การพัฒนารูปแบบและกระบวนการสร้างธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัด พบว่า เนื้อหาสาระสำคัญของหลักธรรมาภิบาลและกรอบตัวชี้วัดนำมาใช้ประเมินการปฏิบัติงานและใช้ในกระบวนการสร้างธรรมาภิบาลควบคู่กับขั้นตอนการวางระบบและปรับโครงสร้าง การจัดสรรงบประมาณ การขอเงินและการอนุมัติเงิน การเบิกจ่ายเงิน และการติดตามประเมินผลการใช้เงินอุดหนุนวัด ซึ่งจะเห็นได้ว่า จากปัญหาการบริหารจัดการและแนวทางการป้องกันการทุจริตเพื่อให้เกิดการนำไปปฏิบัติที่ได้ผลสัมฤทธิ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติและวัดจึงควรที่จะนำหลักธรรมาภิบาลมาบูรณาการเข้ากับหลักธรรมในพระพุทธศาสนาเพื่อให้เกิดผลของการบริหารจัดการเงินอุดหนุนวัดที่ดี มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลอย่างแท้จริง