หลักการทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในประเพณีเลี้ยงผีตาแฮก เมืองอาดสะพังทอง แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐ ประชาธิปไตยประชาชนลาว
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปฏิสัมพันธ์ทางความเชื่อระหว่างผี พราหมณ์ และพระพุทธศาสนาในสังคมลาว 2) เพื่อศึกษาประเพณีเลี้ยงผีตาแฮก เมืองอาดสะพังทอง แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และ 3) เพื่อวิเคราะห์หลักการทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในประเพณีเลี้ยงผีตาแฮกฯ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ในพื้นที่เมืองอาดสะพังทอง ศึกษาข้อมูลจากเอกสารและสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 22 รูป/คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการพรรณนาเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ด้านปฏิสัมพันธ์ทางความเชื่อระหว่างผี พราหมณ์ และพระพุทธศาสนาในสังคมลาว ถึงแม้ว่าพระพุทธศาสนาจะเป็นความเชื่อหลักและมีอิทธิผลต่อวิถีชีวิตในสังคมลาวโดยรวมก็ตาม แต่ความเชื่อและการนับถือผีแบบดั้งเดิมก็ยังคงอยู่และผสมกลมกลืนไปกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนาและพิธีกรรมแบบศาสนาพราหมณ์ที่เข้ามาภายหลัง ประเพณีและพิธีกรรมทางพุทธศาสนาจึงแยกไม่ออกว่าอย่างไหนเป็นแบบผี หรือพราหมณ์ หรือพุทธ ดังตัวอย่างประเพณีและพิธีกรรมเลี้ยงผีตาแฮก 2) ประเพณีเลี้ยงผีตาแฮกเป็นการเลี้ยงผีประจำท้องไร่ท้องนาของชาวเมืองอาดสะพังทองฯ จัดขึ้นปีละ 2 ครั้ง คือก่อนลงมือปักดำและหลังการเก็บเกี่ยวข้าว เพื่อบอกกล่าวให้ปู่แฮกยาแฮกได้รับรู้รับทราบ และขอให้ผีตาแฮกดลบันดาลประทานพรให้ผลผลิตเจริญงอกงามอุดมสมบูรณ์ 3) ด้านหลักการทางพระพุทธศาสนา ก่อนที่จะบูชาผีตาแฮกชาวนาทุกครอบครัวต้องเตรียมห่อข้าวพร้อมทั้งอาหารหวานคาว บุหรี่ หมากพลูและอื่นๆ ตามแต่ผีบรรพบุรุษของตนเองชอบ แล้วนำมาใส่กระทงหรือกระจาดทำพิธีทางศาสนาที่วัดก่อน เพื่อให้พระสงฆ์กรวดน้ำอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลตามประเพณีโบราณ และถวายภัตตาหารเช้าให้แด่พระภิกษุสงฆ์ก่อน หลังจากนั้นจึงนำของเซ่นไหว้หรือบูชาเลี้ยงผีตาแฮก
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์
- ข้อความใดๆ ที่ปรากฎในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์
เอกสารอ้างอิง
พระครูปลัดวัลลภ วชิรวํโส (เดชผิว) และคณะ. (2565). การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อทางศาสนาเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายในประเพณีของกลุ่มชาวลาวและกลุ่มชาวเขมรในจังหวัดปราจีนบุรี. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์. 6(3), 96-114.
พระใบฎีกาพงษ์พัฒน์ ชวโน (มุมทอง) และคณะ. (2565). ศึกษาเปรียบเทียบประเพณีบุญแซนโฎนตากับประเพณีบุญข้าวสากในจังหวัดสุรินทร์. วารสารมหาจุฬาคชสาร. 13(2), 49-62.
พระอธิการทิพเนตร ปญฺญาทีโป และคณะ. (2562). วิเคราะห์พิธีกรรมการบูชาและความเชื่อเกี่ยวกับผีตาแฮกในชุมชนตำบลเกษม อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารศิลปการจัดการ. 3(1), 11-22.
ศรีผา จันทร์โพ. (2566). รองเจ้าคณะเมืองอาดสะพังทอง. แขวงสะหวันนะเขด. สัมภาษณ์. 11 มิถุนายน.
สมคิด เคนแก้วปัญญา. (2566). เจ้าคณะเมืองอาดสะพังทอง. แขวงสะหวันนะเขด. สัมภาษณ์. 20 มิถุนายน.
สถานกงสุลใหญ่ ณ แขวงสะหวันนะเขต. (30 พฤศจิกายน 2565). ข้อมูลทั่วไปแขวงสะหวันนะเขต. สืบค้น 7 ธันวาคม 2565 จาก https://savannakhet.thaiembassy.org/th/content/106026-ข้อมูลทั่วไปแขวงสะหวันนะเขต?cate=5d849c1415e39c26b4003bd8
สำนักงานเลขานุการความร่วมมือแม่น้ำล้านช้าง-แม่น้ำโขง จีน. ประเทศลาว. สืบค้น 7 ธันวาคม 2565 จาก http://www.lmcchina.org/tha/2021-03/10/content_41492464.html
สุวิน ทองปั้น. (2564). อาณาจักรล้านช้าง: ปรัชญา ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตคนลุ่มน้ำโขง. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 21(3), 11-24.
อนันตศักดิ์ พลแก้วเศษ. (2565). บุญข้าวสาก บุญข้าวประดับดิน: การสร้างความสัมพันธ์ในเครือญาติของคนอีสาน. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 22(1), 195-208.
