คุณค่าผ้าทอของชนเผ่าภูไทที่มีต่อพระพุทธศาสนา เมืองจำพอน แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของการทอผ้าของชนเผ่าภูไท เมืองจำพอน แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว 2) เพื่อศึกษาการทอผ้าเพื่อใช้ในพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาของชนเผ่าภูไท เมืองจำพอน แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าผ้าทอของชนเผ่าภูไท เมืองจำพอน แขวงสะหวันนะเขด สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 20 รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการพรรณนาเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ประวัติความเป็นมาของการทอผ้าของชนเผ่าภูไทเมืองจำพอน มีการสืบทอดมาไม่ต่ำกว่า 200 ปี ตั้งแต่มีการอพยพตั้งถิ่นฐานอันยาวนานจนถึงปัจจุบัน กระบวนการทอผ้าในอดีตของเมืองจำพอนจะใช้เส้นใยจากธรรมชาติคือไหมและฝ้าย ใช้สีธรรมชาติในการย้อม และการทอผ้า เป็นการถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกสาว 2) ชาวภูไทมีการทอผ้าเพื่อถวายทานตามโอกาสอันสมควรแก่การถวายทาน เพื่อสั่งสมบุญครั้งยิ่งใหญ่ในชีวิต มีความวิริยะอุตสาหะความพยายามในการสั่งสมบุญ โดยใช้ผ้าเป็นวัตถุทาน อีกทั้งยังเป็นแหล่งเรียนรู้การทอผ้าในท้องถิ่น 3) คุณค่าของผ้าทอของชนเผ่าภูไทสามารถแบ่งได้เป็น 5 ด้าน คือ 1) คุณค่าทางศาสนา มีการทอผ้าแล้วถวายเป็นเครื่องไทยธรรมเพื่อเป็นพุทธบูชา เป็นผ้าห่อคัมภีร์ธรรม และเป็นผ้าจีวรสำหรับพระสงฆ์ในวัด 2) คุณค่าด้านการศึกษา มีการสอนการทอผ้าสำหรับผู้หญิงจากรุ่นแม่สู่ลูกหลานสืบต่อรุ่นต่อรุ่น 3) คุณค่าด้านเศรษฐกิจ ผ้าทอชนเผ่าภูไทสามารถขายสร้างอาชีพสร้างรายได้เสริมให้กับครอบครัว 4) คุณค่าด้านสังคม ผ้าทอเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนและทำให้ชุมชนเข้มแข็ง และ 5) ด้านศิลปวัฒนธรรม การทอผ้าซิ่นและนุ่งผ้าซิ่นเป็นการแสดงออกซึ่งเอกลักษณ์ของเผ่าพันธุ์ และเป็นหนึ่งในการส่งเสริมวัฒนธรรมการนุ่งผ้าซิ่นสตรีลาวในโอกาสต่าง ๆ เช่น เครื่องแบบเจ้าหน้าที่รัฐ เครื่องแบบนักเรียน นักศึกษา