ศึกษาวิเคราะห์ปฏิจจสมุปบาทในคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) วิเคราะห์คัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาในด้านประวัติผู้แต่ง โครงสร้าง เนื้อหา ลักษณะการแต่ง สำนวนภาษา 2) การปริวรรตคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาตอนว่าด้วยปฏิจจสมุปบาทจากภาษาบาลีอักษรพม่าเป็นภาษาบาลีอักษรไทย และเปลเป็นไทย 3) วิเคราะห์คุณค่าขอบคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาว่าด้วยปฏิจจสมุปบาทที่มีต่อการศึกษาและการปฏิบัติสมถะวิปัสสนาภาวนาในสังคมไทย           เป็นงานวิจัยด้านเอกสาร เชิงคุณภาพ ผลการวิจัย พบว่า 1) คัมภีร์นิพพานคามินีปฎิปทาในด้านประวัติผู้แต่ง โครงสร้าง เนื้อหา ลักษณะการแต่ง สำนวนภาษา ได้แก่ พระภัททันตะ อาจิณเถระ พระเถระชาวพม่า ผู้เรียบเรียงคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทา ได้รวบรวมเนื้อหาของคัมภีร์ออกเป็น 9 ภาค มีเนื้อหาสอดคล้องกับหลักการปฏิบัติสมถและวิปัสสนากรรมฐาน 2) การปริวรรตคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาตอนว่าด้วยปฏิจจสมุปบาทจากภาษาบาลีอักษรพม่าเป็นภาษาบาลีอักษรไทย และเปลเป็นไทย ผู้วิจัยแปลต้นฉบับจากภาษาพม่าเป็นภาษาไทยแบบอักษรต่ออักษร เพื่อคงเนื้อหาให้เกิดความสมบูรณ์และเทียบเคียงเนื้อหากับคัมภีร์วิสุทธิมรรคซึ่งแต่งโดยพระพุทธโฆสาจารย์  3) วิเคราะห์คุณค่าขอบคัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาว่าด้วยปฏิจจสมุปบาทที่มีต่อการศึกษาและการปฏิบัติสมถะวิปัสสนาภาวนาในสังคมไทย คัมภีร์นิพพานคามินีปฏิปทาเป็นคัมภีร์ที่เขียนอธิบายหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาท่าน   ผู้รวบรวมเรียบเรียงเขียนให้มีโครงสร้างที่ไม่ซับซ้อน เช่น มีบทมาติกาหรืออุทเทส มีอารัมภบท มีนิทเทส มีอุทาหรณ์ประกอบ และมีบทสรุปนิคมนกถาที่ชัดเจน หนังสือปฏิจจสมุปบาทใช้กัณฑ์หรือตอนเป็นโครงสร้างใหญ่ ด้วยการประมวลลักษณะของบทธรรมที่มีเนื้อหาแนวทางเพื่อการปฏิบัติธรรมทั้งสมถะและวิปัสสนาที่จะนำพาผู้ปฏิบัติเข้าสู่การบรรลุถึงซึ่งพระนิพพานด้วยกันทั้งสิ้นได้