คัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี: การปริวรรต การแปล และการวิเคราะห์

Main Article Content

พระมหาชัยพร เขมาภิรโต
ประชา แสงทองสุข

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา และโครงสร้างของคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี 2) เพื่อปริวรรตคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรีจากบาลีอักษรภาษาพม่า เป็นบาลีอักษรไทย และแปลเป็นภาษาไทย 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ธาตุ คณะธาตุ และอรรถของธาตุในคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพด้านเอกสาร โดยการวิเคราะห์ และปริวรรต แปลคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี  ผลการวิจัย พบว่า 1) ประวัติความเป็นมา และโครงสร้างของคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี เป็นตำราว่าด้วยเรื่องของธาตุ มีความโดดเด่นในการเรียบเรียงธาตุ และอรรถของธาตุเป็นร้อยกรองภาษาบาลี ทำให้ง่ายต่อการท่องจำและศึกษา คัมภีร์นี้ได้รวบรวมธาตุที่ใช้บ่อยและมีความสำคัญจำนวน 332 ธาตุ พร้อมแสดงตัวอย่างและคำอธิบายอย่างละเอียด  2) ปริวรรตคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรีจากบาลีอักษรภาษาพม่า เป็นบาลีอักษรไทย และแปลเป็นภาษาไทย ซึ่งมีเนื้อหาตามลำดับดังนี้  คือ (ก) นิทานกถา ว่าด้วยประวัติของคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี (ข) คันถารัมภะ ว่าด้วยคำปรารภการแต่งคัมภีร์  เนื้อหาของคัมภีร์  แบ่งออกเป็น 8 กัณฑ์ พร้อมทั้งแสดงอุทาหรณ์ของธาตุเพื่อประกอบการศึกษาและก่อให้เกิดความเข้าใจยิ่งขึ้นเป็นที่เรียบร้อย 3) วิเคราะห์ธาตุ คณะธาตุ และอรรถของธาตุในคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี เนื้อหาของคัมภีร์ธาตวัตถมัญชรีประกอบด้วยหมวดต่าง ๆ คือ ธาตุ คณะธาตุ และ อรรถธาตุ เป็นการเรียบเรียงบทบาลีจุณณิยะ(ร้อยแก้ว) จากการรวมรวมเนื้อหาจากคัมภีร์ต่าง ๆ มากมาย เลือกสรรธาตุที่มีการใช้บ่อยมาประมวลแต่งเป็นร้อยกรองภาษาบาลีพร้อมอรรถธาตุ โดยแบ่งเป็น 7 กลุ่มกัณฑ์ของกลุ่มธาตุ เพื่อให้สะดวกต่อการท่องจำสำหรับนักศึกษาภาษาบาลี

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
เขมาภิรโต พ. ., & แสงทองสุข ป. (2024). คัมภีร์ธาตวัตถมัญชรี: การปริวรรต การแปล และการวิเคราะห์. วารสาร มจร พุทธศาสตร์ปริทรรศน์, 8(3), 129–140. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jmb/article/view/276823
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

พระมหาสมลักษณ์ คนฺธสาโร (พระคันธสาราภิวงศ์). (2546). สุโพธาลังการมัญชรี. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: หจก.ไทยรายวันการพิมพ์.

พระสีลวังสะ. (2546). กัจจายนธาตุมัญชูสา. แปลจากหนังสือ The Pali Dhatupatha and the Dhatumanjusa: Edited with Indexes. Andersen, D. & Smith, H.. (1921). editors: Published by Andr. Fred. Host, Kobenhavn.

หลวงเทพดรุณา นุศิษฏ์ (ทวี ธรมธัช). (2534). ธาตุปฺปทีปิกา. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระสังฆราช ญาโณทย. (2508). สัมโมหวิโนทนีอรรถกถา. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2543). รู้จักพระไตรปิฎก เพื่อเป็นชาวพุทธที่แท้. วัดญาณเวศกวัน.