คติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา: กรณีศึกษาบ้านนาแซง ตำบลนาแซง อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาคติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษารูปแบบคติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา กรณีศึกษาบ้านนาแซง ตำบลนาแซง อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ รูปแบบคติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา บ้านนาแซง ตำบลนาแซง อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ ผู้ให้ข้อมูล สำคัญกลุ่มตัวอย่างโดยใช้ตาราง Krejcie & Morgan จำนวน 33 ราย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม โดยวิเคราะห์ข้อมูลเนื้อหาและนำเสนอ คติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในระไตรปิฎก  ผลวิจัย พบว่า 1) คติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา การทำบุญอุทิศ เชื่อสิ่งที่ ควรเชื่อ เชื่ออย่างมีเหตุผล ไม่เชื่ออย่างงมงาย เช่น เชื่อว่าทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว คือ เชื่อเรื่องกฎแห่ง กรรม หรือเชื่อเรื่องบุญและบาป ให้คุณให้โทษเชื่อว่า โลกนั้นยุติธรรมเสมอ 2) รูปแบบคติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา การเซ่นไหว้หรือการแจกข้าวเครื่องอุปโภคบริโภคให้แก่ผู้ตาย เพื่อให้ผู้ตายได้รับประโยชน์แห่งความสุขในโลกหน้า ญาติพี่น้องจึงนำเสื้อผ้าเครื่องใช้ต่างๆ และมีคติความเชื่อว่าจะทำลูกหลานมีความสุขและความเจริญรุ่งเรืองในหน้าที่การงาน 3) วิเคราะห์ รูปแบบคติความเชื่อการทำบุญอุทิศในพระพุทธศาสนา พบว่า เป็นหลักยึดเหนี่ยว ควบคุมในการสอนจริยธรรมแก่สังคม ทั้งยังเป็นการสร้างสรรค์จรรโลงชุมชน เป็นสื่อสัมพันธ์ของสถาบันครอบครัว กลุ่มเครือญาติสามัคคีระหว่างสมาชิกในครอบครัวและญาติมิตรรวมถึงสังคมในชุมชน ถือว่าเป็นกิจกรรมที่แสดงออกถึงความดีความสามัคคีและน้ำใจอันเกื้อกูลต่อกันของคนในสังคม อันจะเป็นแรงที่ช่วยขับดันกิจกรรมของกลุ่มคนในสังคม ให้เป็นไปด้วยความเข้าใจและช่วยเหลือเกื้อกูลกัน