ราสลีลาในภาควตปุราณะ: ลีลาการเต้นรำอันศักดิ์สิทธิ์ของพระกฤษณะ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาความสำคัญของ ราสลีลา หรือราสปัญจธยายะ (อัธยายะที่ 29-33) ใน คัมภีร์ภาควตปุราณะ สกันธะที่ 10 ซึ่งเป็นคัมภีร์หลักในไวษณพนิกาย ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของลัทธิภักติ คัมภีร์ปุราณะมีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่คำสอนทางศาสนาฮินดูให้แก่คนทุกวรรณะที่อาจเข้าไม่ถึงคัมภีร์พระเวท โดยเฉพาะภาควตปุราณะได้นำเสนอแนวคิด ภักติ (Bhakti) คือความรักและความศรัทธาอันบริสุทธิ์ต่อพระเจ้า ซึ่งเป็นหนทางสู่โมกษะที่เข้าถึงได้โดยไม่ต้องยึดติดกับพิธีกรรมที่ซับซ้อน ลัทธิภักติส่งเสริมความเท่าเทียมและต่อต้านระบบวรรณะ ทำให้ทุกคนสามารถเชื่อมโยงกับพระเจ้าได้โดยตรงผ่านความสัมพันธ์ทางอารมณ์และจิตวิญญาณ สกันธะที่ 10 ของภาควตปุราณะมีความโดดเด่นอย่างยิ่งด้วยเนื้อหาที่ครอบคลุมชีวิตและ “ลีลา” ของพระกฤษณะ โดยเฉพาะการเต้นรำราสลีลา ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความรักอันศักดิ์สิทธิ์ระหว่างพระกฤษณะกับเหล่าโคปี การเต้นรำนี้ไม่ใช่เพียงความรักทางกาย แต่เป็นการแสดงออกถึงความรักแบบภักติ การละลายอัตตา และการแสดงความศักดิ์สิทธิ์ ที่นำไปสู่การรวมเป็นหนึ่งเดียวกับพระเจ้า พระกฤษณะในราสลีลาแสดงบทบาทสำคัญในฐานะ อวตารของพระวิษณุ ผู้เป็นศูนย์กลางจักรวาล ผู้สร้างความสัมพันธ์ในอุดมคติกับมนุษย์ ผู้สอนหลักธรรม และ นักรักผู้มีวาทศิลป์ ซึ่งทั้งหมดนี้สะท้อนความสามารถของพระองค์ในการตอบสนองความปรารถนาทางจิตวิญญาณของสาวกเป็นรายบุคคลและนำพาทุกคนไปสู่ความหลุดพ้น