การพัฒนาหลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุมชนชาติพันธุ์ไทดำเป็นฐาน

บทคัดย่อ

การพัฒนาหลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุมชนชาติพันธุ์ไทดำเป็นฐาน มีวัตถุประสงค์ของบทความ คือ เพื่อรวบรวมองค์ความรู้ท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ เพื่อพัฒนาหลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และเพื่อศึกษาผลการใช้หลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นของครูที่จัดกิจกรรมการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้บริบทชุมชนชาติพันธุ์ไทดำเป็นฐาน ผู้ศึกษาได้สำรวจความคิดเห็น และระดมความคิด จากกลุ่มเป้าหมายในงานวิจัย 25 คน ได้แก่ กลุ่มผู้นำชุมชน กลุ่มชาวบ้าน ปราชญ์ชาวบ้าน นักวิชาการด้านการศึกษา ผู้อาวุโสของชุมชน ผู้อำนวยการสถานศึกษา ครูผู้สอน เพื่อนำมาพัฒนาหลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และนำไปจัดการเรียนการสอนให้กับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลายในโรงเรียนบ้านนาป่าหนาด ต.เขาแก้ว อ.เชียงคาน จ.เลย ผลการศึกษาพบว่าองค์ความรู้ชาติพันธุ์ไทดำ 5 ประเด็น ได้แก่ ปราชญ์ท้องถิ่นไทดำ ชาติพันธุ์ไทดำ อาหารท้องถิ่นไทดำ วิถีผ้าทอท้องถิ่นไทดำ และตำหรับยาท้องถิ่นไทดำ หลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่น เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้ชุมชนชาติพันธุ์ไทดำเป็นฐานมี 6 หน่วยการเรียนรู้ ได้แก่ การเรียนรู้ที่ 1 ความเป็นมาของชุมชนไทดำ การเรียนรู้ที่ 2 ชาติพันธุ์ชุมชนไทดำ บ้านนาป่าหนาด การเรียนรู้ที่ 3 อาหารท้องถิ่นชุมชนไทดำ การเรียนรู้ที่ 4 พืชสมุนไพรท้องถิ่นชุมชนไทดำ การเรียนรู้ที่ 5 วิถีทอผ้าท้องถิ่นชุมชนไทดำ การเรียนรู้ที่ 6 STEM ศึกษาชุมชนไทดำ บ้านนาป่าหนาด การประเมินหลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่น เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้บริบทชุมชนชาติพันธุ์ไทดำเป็นฐานในภาพรวมในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ยเท่า กับร้อยละ 95.00 และผลการใช้หลักสูตรวิทยาศาสตร์ท้องถิ่นเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยใช้บริบทชุมชนชาติพันธุ์ไทดำกับผู้เรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย ปีที่ 4-6 มีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดมีค่าเฉลี่ยเท่ากับร้อยละ 96.60