การศึกษาวิเคราะห์อุดมคติของการดำเนินชีวิตในพระพุทธศาสนากับคริสตศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาอุดมคติของการดำเนินชีวิตในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) ศึกษาอุดมคติของการดำเนินชีวิตในศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก 3) เปรียบเทียบอุดมคติของการดำเนินชีวิตในทั้งสองศาสนา โดยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ รวบรวมข้อมูลจากเอกสาร และการสัมภาษณ์นักบวชและผู้ปฏิบัติศาสนา ผลการวิจัยพบว่า 1) อุดมคติของการดำเนินชีวิตในพระพุทธศาสนา เน้นการพึ่งตนเอง การเข้าใจธรรมชาติของชีวิตและสรรพสิ่ง ที่เป็นไปตามเหตุปัจจัย (อิทัปปัจจยตา) และกฎแห่งกรรม มองโลกและชีวิตล้วนเป็นไปตามกฎไตรลักษณ์ การดำเนินชีวิตที่ดี คือการฝึกฝนตนเองให้ละกิเลส (โลภะ โทสะ โมหะ) เพื่อการดับทุกข์ ตามแนวทางอริยมรรค ซึ่งย่อเป็น ศีล สมาธิ ปัญญา (ไตรสิกขา) บุคคลทั่วไปสามารถฝึกฝนด้วยศรัทธา และความเพียร ผ่านการบำเพ็ญ ทาน ศีล ภาวนา เพื่อให้จิตบริสุทธิ์และเกิดปัญญา โดยมีเป้าหมาย ระดับต้น เพื่อความสงบสุขภายในตนและสันติสุขในสังคม ระดับกลาง เพื่อการสั่งสมบุญเพื่อภพภูมิที่ดีในอนาคต และระดับสูงสุด เพื่อหลุดพ้นจากวัฏสงสาร (พระนิพพาน) 2) อุดมคติของการดำเนินชีวิตในคริสตศาสนา มีรากฐานมาจาก ความหวัง ความเชื่อ และความรัก ผ่านการพึ่งพาพระเจ้า การมีศรัทธาใน พระเยซูคริสต์ และการดำเนินชีวิตตามพระบัญญัติ โดยเฉพาะเรื่อง ความรักอย่างไม่มีเงื่อนไขต่อพระเจ้าและเพื่อนมนุษย์ ด้วยจิตใจเมตตา เสียสละ และให้อภัย การปฏิบัติผ่านการอธิษฐานภาวนา การเข้าร่วมศีลศักดิ์สิทธิ์ และการทำความดีต่อตนเอง ผู้อื่น และสังคม เป้าหมายสูงสุด คือ ความรอดนิรันดร์และการได้อยู่ร่วมกับพระเจ้าในอาณาจักรสวรรค์ ส่วนเป้าหมายรองลงมา คือ ความสัมพันธ์ทางจิตวิญญาณกับพระเจ้าที่แนบแน่น และการร่วมสร้างอาณาจักรแห่งพระเจ้าให้เกิดขึ้นบนโลกนี้ในชีวิตประจำวัน 3) แม้ทั้งสองศาสนาจะมีกรอบความเชื่อและเทววิทยาต่างกัน แต่ต่างมุ่งเน้นการยกระดับจิตใจให้พ้นจากกิเลสหรือบาป พระพุทธศาสนาเน้นการพึ่งตนเองด้วยการฝึกฝนปฏิบัติเพื่อเข้าถึงการหลุดพ้นจากทุกข์ คริสตศาสนาเน้นการพึ่งพาพระคุณและพระบัญญัติของพระเจ้า ทั้งสองศาสนาสอนให้ดำเนินชีวิตที่ดีด้วยคุณธรรมภายในและจิตวิญญาณที่บริสุทธิ์ นำไปสู่ความสงบ สุข สันติ ทั้งต่อตนเองและสังคม