การพัฒนาคุณภาพมรรคมีองค์ ๘ ของบุคคลตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท

บทคัดย่อ

แนวทางการพัฒนาคุณภาพของมรรคนั้นเริ่มที่การพัฒนาสัมมาทิฏฐิของบุคคลเป็นลาดับแรก เพราะสัมมาทิฏฐิเป็นเหมือนสะพานสำหรับทอดข้ามไปสู่ความสาเร็จ เพื่อนาทางองค์มรรคข้ออื่นๆ ที่เหลือให้เกิดขึ้นได้ โดยอาศัยเครื่องมือซึ่งมีองค์ประกอบ ๓ อย่าง คือ ความรู้ชัดที่เป็นสัมมาทิฏฐิ ความพยายามที่เป็นสัมมาวายามะ และความมีสติในขณะนั้นที่เป็นสัมมาสติร่วมอยู่ด้วย มาใช้ในการพัฒนาคุณภาพของมรรคที่บุคคลนามาประยุกต์ใช้ในวิถีชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นไปในลักษณะที่ว่า เครื่องมือทั้ง ๓ องค์นี้จะทางานประสานสัมพันธ์อย่างเกื้อกูลกัน ในการเข้าไปสนับสนุนการบรรลุองค์ธรรมทั้ง ๕ คือ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ ส่วนการบรรลุสัมมาวายามะและสัมมาสตินั้น เกิดจากการทาหน้าที่ในฐานะเป็นองค์ประกอบร่วมกันในการเข้าไปสนับสนุนองค์มรรคทั้ง ๕ ก่อนหน้าให้เป็นสัมมามรรค จึงเป็นเหตุปัจจัยนำไปสู่การบรรลุสัมมาวายามะและสัมมาสติ ตามลำดับ ทั้งนี้เพราะ ยิ่งมีความพยายามและมีสติดาเนินการสนับสนุนให้มรรคมีองค์ ๘ ก้าวหน้าไปเท่าใด สัมมาวายามะและสัมมาสติเองก็ยิ่งอบรมบ่มตัวให้แข็งกล้าชัดเจนมีกาลังบริสุทธิ์มากขึ้นเพียงนั้น รวมทั้งเป็นปัจจัยส่งผลต่อการบรรลุสัมมาสมาธิในลำดับต่อมาด้วย ผลของการพัฒนาคุณภาพมรรคมีองค์ ๘ ของบุคคลตามหลักพระพุทธศาสนา ส่งผลให้คนสามารถขับเคลื่อนตนเองไปในทิศทางที่ถูกต้องและเกิดการพัฒนาตนเองให้มีคุณภาพเพิ่มพูนไปอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งเกิดการเปลี่ยนแปลงตนเองให้กลายเป็นบุคคลที่พร้อมต่อการขับเคลื่อนความเป็นไปของสิ่งต่างๆ ไปในทิศทางที่ถูกต้องและมีคุณภาพดีขึ้นด้วยเช่นเดียวกัน