ยุทธศาสตร์การพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชนหมู่บ้าน เศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ

บทคัดย่อ

        การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพผู้นำชุมชนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบในจังหวัดขอนแก่น 2) พัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชน หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบในจังหวัดขอนแก่น และ 3) กำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบในจังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่เป็นกลุ่มเป้าหมายในพิ้นที่วิจัยทั้ง 4 ชุมชน โดยใช้เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลวิจัย 1) แบบสัมภาษณ์ 2) แบบคำถามการสนทนากลุ่ม 3) แบบสังเกตทั้งแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และ 4) การประชุมสัมมนาเชิงปฏิบัติการ
        ผลการวิจัยพบว่า
        1.ศักยภาพผู้นำทั้ง 4 ชุมชน พบว่า มีผู้นำชุมชนที่เข้มแข็ง มีศักยภาพด้านความเป็นผู้นำสูง มีศักยภาพด้านการสื่อสาร (วาทะศิลป์) เป็นอย่างดี และมีศักยภาพด้านการบริหารจัดการในชุมชน ส่วนจุดที่ควรพัฒนา ผู้นำชุมชนควรสร้างปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับประชาชนให้มากขึ้น เปิดทัศนคติให้กว้างขึ้น ควรรับฟังและยอมรับในเสียงสะท้อนหาตนเองในด้านลบ แล้วนำไปปรับปรุงแก้ไขให้ดีขึ้น สรรหาผู้ร่วมอุดมการณ์เดียวกันให้มากที่สุด และควรศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมในหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะด้านเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันตนเองและเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลกในยุคศตวรรษที่ 21
        2.การพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชนตามรูปแบบ KAS คือ ความรู้ ทัศนคติ และทักษะ โดยการไปศึกษาดูงานและอบรมหลักสูตรการเป็นผู้นำชุมชนที่ดี ณ บ้านสำโรง ตำบลท่าสว่าง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ ทำให้เกิดการพัฒนาองค์ความรู้ด้านการบริหาร การใช้หลักคุณธรรม หลักการมีส่วนร่วม และแนวทางการพัฒนาโครงการในพื้นที่ จึงให้เกิดทัศนคติเชิงบวก จนสามารถนำความรู้ที่ได้มาพัฒนาชุมชนของตนเอง
        3.ยุทธศาสตร์การพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ พบว่า ควรมีการกำหนดยุทธศาสตร์ในการพัฒนาศักยภาพผู้นำชุมชนใน 3 ด้าน คือ AKL Model ประกอบด้วยยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านทัศนคติ, ด้านความรู้, และด้านทักษะความเป็นผู้นำอย่างต่อเนื่องเป็นพลวัต ซึ่งมีกลยุทธ์อีก 4 ด้านหลัก เป็นตัวช่วยขับเคลื่อนการพัฒนาศักยภาพของตนเองและชุมชน คือ PANM Model ประกอบด้วย 1) หมั่นระวังยับยั้งปัญหาอุปสรรคต่อการพัฒนาศักยภาพของตนเองและชุมชนที่ยังไม่เกิดขึ้น ไม่ให้เกิดขึ้น (Precaution) 2) หมั่นลด ละ เลิกในสิ่งที่เป็นปัญหาอุปสรรคต่อการพัฒนาศักยภาพของตนเองและชุมชนที่เกิดขึ้นแล้ว (Abandon) 3) หมั่นพัฒนาศักยภาพของตนเองและชุมชนที่ยังไม่เกิดขึ้นให้เกิดขึ้นและสร้างเสริมสิ่งใหม่ ๆ ให้เกิดขึ้น (New Development) และ 4) หมั่นรักษาศักยภาพของตนเองและชุมชนที่เกิดขึ้นแล้วให้มั่นคง และยั่งยืน (Maintain) โดยการวิจัยครั้งนี้สรุปได้แนวทางจากการสังเคราะห์เป็นสมการ ดังนี้ KAS + AMPP = AKL Model - PANM Model