ภาษิตอีสาน : วิถีชีวิตตามแนวพุทธของชาวอีสาน

Main Article Content

พระครูโกศล วิหารคุณ
พระสฤทธิ์ สุมโน
พระมหาบัณฑิต ปณฺฑิตเสวี
ทิพย์ภวิษณ์ ใสชาติ
สังเวียน สาผาง

บทคัดย่อ

        ภาษิตอีสานนี้เป็นการเตือนใจให้รู้จักวางใจเป็นกลางให้ได้ในสังคมทุกยุคทุกสมัยว่ามันย่อมมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาหรือตามสถานการณ์บ้านเมือง พร้อมที่จะเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ภาษิตอีสานด้านสภาพเศรษฐกิจ ทำให้ชาวอีสานมีความมุ่งมั่น มีความพยายาม มีความอดทนในการประกอบอาชีพด้วยความอดทนและอดออม จึงมีผลต่อความสำเร็จในหลายๆ เรื่องในการดำเนินชีวิตของชาวอีสาน ภาษิตอีสานด้านการเมืองและการปกครอง มีผลต่อคำเตือนสอนใจให้ค่อยเป็นค่อยไป อย่าทำอะไรลงไปโดยขาดสติปัญหาขาดการไตร่ตรองหรือขาด การศึกษาข้อมูลนั้นๆ อย่างชัดเจน ภาษิตอีสานด้านขะลำ เป็นภาษิตเตือนใจทั่วไป มีผลต่อการดำเนินชีวิตให้ได้สติให้มีความรู้สึกตัวอยู่ตลอดเวลาว่าตนเองกำลังคิดอะไร กำลังจะทำอะไร และทำลงไปแล้วจะเกิดผลตามมาอย่างไร ภาษิตอีสานด้านคำสอนเฉพาะเรื่องมีผลต่อกระทำของชาวอีสานเป็นอย่างยิ่ง ทำให้การดำเนินชีวิตของชาวอีสานให้รู้จักคิดถึงคุณและโทษจากการกระทำของตนเอง ภาษิตอีสานด้านปริศนาธรรม มีผลต่อชีวิตทำให้ไม่เห็นแก่ตัว รู้จักไปมาหาสู่ญาติพี่น้องหรือเพื่อนฝูง ไม่ห่างเหินจนเกินไป ถ้าห่างเหินจนเกินไปก็อาจจะทำให้ความคุ้นเคยหรือความสัมพันธ์อันดีงามลดน้อยถอยลงได้ ภาษิตอีสานด้านปกิณณกธรรมนี้ มีผลทำให้มีวิถีชีวิตที่งดงาม มีความศรัทธาในพระรัตนตรัย เคารพผู้สูงอายุ ให้เกียรติซึ่งกันและกัน มีความเสียสละเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วิหารคุณ พ., สุมโน พ. ., ปณฺฑิตเสวี พ. ., ใสชาติ ท. . ., & สาผาง ส. . (2020). ภาษิตอีสาน : วิถีชีวิตตามแนวพุทธของชาวอีสาน. Journal of Modern Learning Development, 5(1), 287–303. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jomld/article/view/240456
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2545). คติชาวบ้านอีสาน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อักษรวัฒนา.

จีรภัทร แก้วกู่. (2541). กาพย์กลอนอีสาน. กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชอบ ดีสวนโคก. (2547). คำหลายความ. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา.

บุญเกิด พิมพ์วรเมธากุล. (2544). ผะหยา : ภูมิปัญญาท้องถิ่นชาวอีสานและคนลาวล้านช้าง. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.

ปรีชา พิณทอง. (2534). ผญาภาษิตโบราณอีสาน. อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท.

เปโมนุสรณ์. (2545). งานบำเพ็ญกุศลสตมวาร พระครูพิสาลสิขกร (ชิระ เปโม) อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอท่าลี่ วัดโพธิ์ศรี อำเภอท่าลี่ จังหวัดเลย. เลย : เลยพิทักษ์พิมพ์.

อุดม บัวศรี. (2546). วัฒนธรรมอีสาน.ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.