การประยุกต์ใช้หลักกรรมในมหากัมมวิภังคสูตรเพื่อการดำเนินชีวิตของชาวพุทธในสังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้หลักกรรมในมหากัมมวิภังคสูตรเพื่อการดำเนินชีวิตของชาวพุทธในสังคมไทย ผลการศึกษาพบว่า มหากัมมวิภังคสูตรเป็นพระสูตรที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสถึงเรื่องกรรมของบุคคล 4 จำพวก ใช้ตอบคำถามที่มีความล้ำลึกละเอียดซับซ้อนต้องอาศัยปัญญาพิจารณาปัจจัยองค์ประกอบ ทั้งที่เป็นเหตุไกล และเหตุใกล้ อันเป็นผลทั้งในปัจจุบันและอนาคต กฎแห่งกรรมในพุทธศาสนาสามารถแยกพิจารณาได้ 2 ประเด็น คือ 1) กฎแห่งกรรมในฐานะกฎธรรมชาติ เป็นกฎแห่งเหตุและผล มีความแน่นอนในการให้ผลของกรรม โดยทั้งหมดดำเนินไปตามกฎของอิทัปปัจจยตา และ 2) กฎแห่งกรรมในฐานะเป็นกฎทางศีลธรรม กฎแห่งศีลธรรมนั้นครอบคลุมเฉพาะสิ่งมีชีวิตที่สามารถมีเจตจำนงเสรีได้เท่านั้น เพราะสามารถกำหนดพฤติกรรมเป็นดีหรือชั่วตามมาตรฐานศีลธรรมที่ใช้ในสังคมมนุษย์ วิธีที่จะทำให้ถึงความดับกรรมคือการปฏิบัติตามมรรคมีองค์ 8 ซึ่งเป็นทางสายกลาง อันเป็นทางปฏิบัติอันนำไปสู่การบรรลุธรรม และการดับทุกข์ การประยุกต์ใช้หลักกรรมในมหากัมมวิภังคสูตรเพื่อการดำเนินชีวิตของชาวพุทธในสังคมไทย ทำให้มองเห็นคุณค่าของการรับผิดชอบต่อการกระทำ และความสามารถในการเปลี่ยนแปลงความคิดพฤติกรรมของตนเอง 3 ด้าน  คือ  1) ด้านการมีศรัทธาและเชื่อมั่นในเรื่องกรรม 2) ด้านการมีความกระตือรือร้นในการทำกรรมดี และ 3) ด้านการไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต