ความเชื่อในพิธีกรรมกับความเปลี่ยนแปลงในการดำรงชีวิต ของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงสะกอ บ้านห้วยตอง ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

             การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิต และกระบวนการปรับเปลี่ยน การดำรงชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงสะกอบ้านห้วยตอง ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่   เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ปราชญ์ชาวบ้าน จำนวน 5 คน ผู้นำทางการและไม่เป็นทางการ จำนวน 5 คน และกลุ่มเยาวชนในชุมชน จำนวน 5 คน  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

            ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยงสะกอบ้านห้วยตอง ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ มีความเชื่อและประกอบพิธีกรรม จำนวน  2 รูปแบบ ได้แก่ 1) พิธีกรรมปิดที่บุคคลภายนอกไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ และ 2) พิธีกรรมเปิดเป็นพิธีกรรมที่บุคคลภายนอกสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้ เช่น พิธีมัดมือ พิธีเลี้ยงผีฝาย พิธีการแต่งงาน ซึ่งความเชื่อในพิธีกรรมมีส่วนประกอบที่สำคัญ คือ เหล้า ไก่ และหมู สำหรับใช้ประกอบการเลี้ยงผีต่าง ๆ ยกเว้นพิธีการเกิดที่ไม่มีเหล้า เพราะเชื่อว่าชีวิตแรกของคนเป็นชีวิตที่บริสุทธิ์ ซึ่งความเชื่อเหล่านี้  ยังคงดำเนินอยู่ในวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง รวมถึงงการปรับเปลี่ยนอาชีพจากการทำนา เป็นการปลูกผัก และปลูกผลไม้ จึงส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของพิธีกรรม ทำให้พิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับอาชีพค่อย ๆ สูญหาย สืบเนื่องจากพิธีกรรมเหล่านี้ขัดกับอาชีพการทำงานในปัจจุบัน ส่วนการคงอยู่ทางความเชื่อและพิธีกรรมของ กลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง คือ การแต่งงาน โดยผู้หญิงกะเหรี่ยงจะต้องเป็นผู้ที่สู่ขอผู้ชาย และสินสอดนำมาสู่ขอ คือ หมู ดังนั้นผู้หญิงกะเหรี่ยงจึงต้องเลี้ยงหมูเพื่อใช้ในงานแต่งงาน