การประเมินนโยบายสาธารณะด้วยความสุข

Abstract

     กล่าวได้ว่า คนทั่วไปเมื่อมีทุกข์หรือสุข ก็มักคิดว่ามันเป็นเรื่องของตนเองและคนใกล้ชิดหรือคนที่เกี่ยวข้องเท่านั้น บางคนก็คิดว่าเป็นผลจากการกระทาของตนหรือเป็นผลจากความสัมพันธ์ ที่ดีหรือไม่ดีกับคนใกล้ชิด บางคนก็คิดว่าความสุขเป็นผลจากอิทธิพลของจิตวิทยาเรื่องงานและครอบครัว เพื่อนฝูง และเพื่อนร่วมงานเท่านั้น แต่อันที่จริงความสุขและความทุกข์ของเรานั้นถูกกาหนดจากแนวคิดและแนวทางของนโยบายไม่น้อย เรามีนโยบายแบบหนึ่งอาจทาให้บ้านเมืองรุ่งเรือง มั่งคั่ง ผู้คนมีเงินแต่คนไม่มีความสุข เราควรมีนโยบายที่ทาให้บ้านเมืองมั่งคง ผู้คนมีชีวิตที่ดีขึ้นและมีความสุขด้วยน่าจะเป็นสิ่งที่ดีและเหมาะสมกว่า

     ความสุข (Happiness) เป็นเป้าหมายสาคัญที่มนุษย์ทุกคนปรารถนา นโยบายสาธารณะที่เป็นอยู่ในแต่ละประเทศต่างก็มุ่งหวังให้คนในชาติอยู่ดีกินดี ให้ประชาชนมีความสุขด้วยกันทั้งนั้น ประเทศในแต่ละประเทศอาจบรรลุความสุขของผู้คนในประเทศได้แตกต่างกัน สังคมทุกสังคมอาจมุ่งความสุขเหมือนกันแต่ไม่ใช่เรื่องเดียวกัน

     การพัฒนาประเทศที่ผ่านมาเป็นผลผลิตของกระแสการพัฒนาแบบตะวันตกที่เทคโนแครทไทย (technocrat) ในสมัยหนึ่งเชื่อว่าการเพิ่มรายได้ โดยการเพิ่มการผลิต เพิ่มการบริโภค เพิ่มการจ้างงาน และการมีโครงสร้างพื้นฐานที่ดี จะนามาซึ่งการเติบโตทางเศรษฐกิจ และความทันสมัย (modernity) ก่อให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจแบบวัตถุนิยม(Materialism) และวิถีชีวิตแบบตะวันตก (western life style) จะกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของสังคมและเรียกว่า การพัฒนา ซึ่งตั้งแต่การพัฒนาจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติที่ 1 ถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติที่ 7 ประเทศไทยได้ปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ในการพัฒนาประเทศมาตลอด เพื่อนาเศรษฐกิจให้เต้นไปตามกระแสโลก