วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย

Abstract

     ในปัจจุบันการเมืองไทยจะอยู่ในลักษณะลุ่มๆ ดอนๆ สามวันดีสี่วันไข้ เดินหน้าถอยหลังอยู่ตลอดเวลา ที่เป็นเช่นนี้เนื่องมาจากสองสาเหตุหลัก คือ โครงสร้างประชาธิปไตยไม่เข้มแข็ง และสาเหตุรองคือ ยังมีลักษณะสำคัญทางการเมืองไทยสามประการที่ขาดหายไปจากระบบคือ หนึ่งวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย สอง การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพ และสาม การเมืองภาคประชาชนที่เข้มแข็ง ในบทความนี้จะมุ่งอธิบายความคิดความเข้าใจ และแนวทางแก้ไขปัญหาเฉพาะเรื่องวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย ซึ่งเป็นเรื่องที่ยังเป็นปัญหาอยู่มากในสังคม และการเมืองของประเทศไทย

     Lucien Pye นักรัฐศาสตร์ชื่อดังของโลก ได้ให้คำนิยามเกี่ยวกับวัฒนธรรมทางการเมืองไว้ดังนี้ ‚วัฒนธรรมทางการเมือง คือ ทัศนคติ ความเชื่อ ความรู้สึกเกี่ยวกับกระบวนการทางการเมือง สิ่งดังกล่าวนี้เป็นสิ่งที่กำหนดพฤติกรรมของบุคคลในระบบการเมืองโดยครอบคลุมทั้งอุดมการณ์ทางการเมือง และปทัสถานในทางปฏิบัติของบุคคลในระบบการเมืองนั้น วัฒนธรรมทางการเมือง จึงเป็นรูปแบบรวมของมิติทางด้านจิตวิทยา และด้านความรู้สึกนึกคิดของการเมือง‛1แนวความคิดนี้ จึงครอบคลุมถึง แนวความคิดหรือประเด็นปัญหาอันเก่าแก่ทางการเมืองเหล่านี้ได้ เช่น อุดมการณ์ทางการเมือง ความชอบธรรมในการปกครอง อำนาจอธิปไตย ความเป็นชาติ การปกครองโดยยึดหลักกฎหมาย และมติมหาชน เป็นต้น

     วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตย จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการมีเสถียรภาพ และประสิทธิผลของการปกครองระบอบประชาธิปไตย ระบบการเมืองแบบหนึ่งแบบใด จะดำรงอยู่ได้จะต้องมีวัฒนธรรมทางการเมืองที่เอื้ออำนวยต่อการปกครองแบบนั้น วัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยจะมีผลต่อโครงสร้าง และพฤติกรรมทางการเมืองของประเทศนั้นๆ