การเมืองภาคพลเมือง การพัฒนาการเมืองไปสู่ประชาธิปไตย

Abstract

     ตั้งแต่สมัย ร.๕ สังคมไทยมีการดิ้นรนต่อสู้เพื่อหาจุดลงตัวใหม่ทางการเมืองตลอดมา เมื่อกว่าร้อยปีที่ผ่านมามีพระราชวงศ์บางองค์ ขุนนาง และปัญญาชนหัวสมัยใหม่บางคนได้พยายามเสนอให้มีการปฏิรูปการปกครองแผ่นดินให้เป็นประชาธิปไตย ในสมัย ร.๖ เกิดกบฏนายทหาร (กบฏหมอเหล็ง) ในสมัย ร.๗ เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.๒๔๗๕ มีการต่อสู้ระหว่างฝ่ายคณะราษฎรกับฝ่ายอนุรักษ์นิยมจนคณะราษฎรหมดอานาจไปโดยสิ้นเชิงเมื่อ พ.ศ.๒๔๙๐ อานาจไปอยู่กับกองทัพจนกระทั่งเกิดเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖, ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙ นักศึกษาปัญญาชนไปร่วมกับคอมมูนิสต์ในป่าเพื่อต่อสู้ยึดอานาจรัฐ ต่อมามีระบอบประชาธิปไตยครึ่งใบในยุคเปรม ซึ่งมีความพยายามรัฐประหารหลายครั้ง มีรัฐประหารกุมภาพันธ์ ๒๕๓๔ และเกิดเหตุการณ์นองเลือดพฤษภาคม ๒๕๓๕ มีวิกฤตเศรษฐกิจ ๒๕๔๐ ทักษิณขึ้นมามีอานาจ ๒๕๔๔ และถูกกล่าวหาว่าก่อให้เกิดระบอบทักษิณ ในปี ๒๕๔๙ มีการประท้วงใหญ่และเกิดรัฐประหาร ๑๙ กันยายน ในปีนั้นคนไทยเกิดความคิดแตกแยกขนานใหญ่เนื่องด้วยทักษิณ แม้เมื่อมีรัฐธรรมนูญ ๒๕๕๐ และการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญนี้ ความขัดแย้งใหญ่ก็ไม่หายไป เมื่อเขียนบทความนี้ ขบวนการพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยก็ยังชุมนุมขับไล่รัฐบาลอยู่รอบๆ ทาเนียบ

     การดิ้นรนต่อสู้ทางการเมืองดังกล่าวมีคนไทยต้องสูญเสียชีวิตไปอย่างน่าสลดสังเวช เช่นในการต่อสู้กันในกบฏบวรเดชที่ถูกประหารชีวิตในช่วงรัฐบาลจอมพล ป. ที่ถูกสังหารในยุคอัศวินของ พล.ต.อ.เผ่า ศิริยานนท์ ความตายของนักศึกษาในการลุกฮือต่อต้านเผด็จการเมื่อ ๑๔ ตุลาคม ผู้นาชาวนา กรรมกร นักศึกษาปัญญาชนหัวก้าวหน้า ที่ถูกลอบสังหารช่วงก่อน ๖ ตุลาคม การสังหารนักศึกษาอย่างโหดเหี้ยมในวันที่ ๖ ตุลาคม การฆ่ากันตายในสงครามความขัดแย้งเรื่องคอมมูนิสต์ ความตายของวีรชนพฤษภาคม ๒๕๓๕ ในยุคทักษิณมีคนถูกอุ้มฆ่า มีการตายในสงครามยาเสพติดกว่าสองพันคน มีคนถูกสังหารเพราะความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้หลายพันคนและยังไม่มีทีท่าว่าจะสงบ การต่อสู้ทางการเมืองด้วยความรุนแรงตามปรกติจะดารงอยู่เป็นเวลานาน จนผู้คนเกิดจิตสานึกว่าจะต้องเกิดการเจรจาตกลงในระบบที่ลงตัวใหม่ ให้บ้านเมืองเกิดความสงบที่จะพัฒนาต่อไปได้ ความไม่ลงตัวทางการเมืองที่ดารงอยู่นานเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาประเทศ ก่อให้เกิดความแตกแยกขนานใหญ่ และเสี่ยงต่อการนองเลือด ควรที่ทุกฝ่ายจะแสวงหาความเข้าใจเพื่อไปสู่จุดลงตัวใหม่ทางการเมือง