การเลือกตั้งผู้แทนจากกลุ่มอาชีพจะแก้ปัญหาประชาธิปไตยแบบมีตัวแทนได้หรือไม่ : บทวิจารณ์ความเป็นไปได้ของข้อเสนอการเมืองใหม่

Abstract

     นับตั้งแต่ปฐมบทการพยายามสร้างประชาธิปไตยในประเทศไทย หลังการปฏิวัติสยาม พ.ศ.2475 เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน “การปกครองโดยรัฐสภา” ได้รับการยอมรับว่าเป็นหลักการสาคัญของการปกครองประเทศ กล่าวคือ การเลือกตั้งผู้แทนบนพื้นฐานของการแบ่งเขตพื้นที่ภูมิศาสตร์ (geographical constituencies) เป็นวิธีการหลักที่ใช้มาตลอดจนบางครั้งการได้รับการเลือกตั้งกลายเป็นข้ออ้างความชอบธรรมของผู้แทนในการใช้อานาจทางการเมือง และการได้เป็นผู้แทนที่มาจากการเลือกตั้งเป็นข้อที่ใช้อ้างโดยรัฐบาลและผู้สนับสนุนในสภาผู้แทนราษฏรว่ามีความชอบธรรมสูงกว่าวุฒิสมาชิกที่มาจากการแต่งตั้ง หรือจากการสรรหา รวมไปถึงการกระทาที่ก้าวล่วงไปท้าทายอานาจศาลว่า ผู้พิพากษาไม่กี่คนที่มาจากการแต่งตั้งไม่น่าจะมีสิทธิในการตัดสินวินิจฉัยความผิดของนักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง การปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบมีตัวแทนที่ใช้อยู่ในประเทศไทยจึงเป็นการปกครองที่เน้นความเป็นประชาธิปไตยแบบวิธี สบัญญัติ (procedural) มากกว่าเน้นเนื้อหา หลักการ และปรัชญาของอุดมการณ์ประชาธิปไตย เกิดสภาพการต่อสู้ทางการเมืองที่เน้นการเลือกตั้งว่าเป็นวิธีการได้มาซึ่งความชอบธรรมในการปกครองเพียงวิธีเดียว ซึ่งมิใช่เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น เพราะแม้แต่ประเทศที่มีการปกครองแบบอานาจนิยมหรือเผด็จการ ผู้นาของประเทศก็มักจะอ้างความชอบธรรมว่ามาจากการเลือกตั้ง เกิดเป็นความเชื่อที่นักวิชาการเรียกว่า electoralism ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องนัก นักเขียนเรื่องประชาธิปไตยถือว่า electoralism เป็น fallacy อย่างหนึ่งแม้กระทั่งในบรรดาผู้ที่เชื่อว่า แท้จริงแล้วประชาธิปไตยเป็นเพียงวิธีการ (method) อย่างหนึ่งในการได้มาซึ่งอานาจอันชอบธรรมของผู้แสวงหาอานาจจากการลงสมัครรับเลือกตั้ง