วัฏจักรของ 4 ระบอบการเมืองแบบผสมผสาน ราชาธิปไตย อำมาตยาธิปไตย ธนาธิปไตย และประชาธิปไตย

บทคัดย่อ

       ชนชาติไทยถือได้ว่าเป็นชนชาติที่เก่าแก่มากที่สุดชนชาติหนึ่งของโลกที่มีระบอบการเมืองการปกครองในรูปแบบต่างๆ ที่วิวัฒนาการมาตามลำดับ จากระบอบราชาธิปไตย ที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขและมีพระราชอำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดมาสู่ระบอบประชาธิปไตยในระบบรัฐสภาโดยมีพระมหากษัตริยทรงเป็นประมุข
       ภายใต้รัฐธรรมนูญฯ หลัง พ.ศ. 2475 ภายใต้ระบอบราชาธิปไตย (Absolute Monarchy) อาจจำแนกบางช่วงบางตอนทางประวัติศาสตร์ได้หลายรูปแบบการปกครอง ได้แก่ ในช่วงสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี เราอาจเรียกการปกครองแบบพ่อปกครองลูกว่าเป็นระบอบปิตุราชาธิปไตย (Paternalism) และระบอบธรรมาธิปไตย (Meritocracy) ในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เราเรียกช่วงนี้ว่าเป็นระบอบเทวราชาหรือเทวสิทธิราชย์ (Divine Right of Kings) จนกระทั่งในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่มีผู้เรียกระบอบการปกครองในช่วงนี้ว่าเป็นระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นต้น
       ขณะเดียวกันภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ที่เรามักเข้าใจว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาสู่ระบอบประชาธิปไตย(Democracy) นั้น ก็ควรจะเข้าใจว่าระบอบประชาธิปไตยภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้นเป็นความพยายามที่จะสร้างความเป็นประชาธิปไตยให้เกิดขึ้น แต่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จ ดังนั้นในแต่ละช่วงของประวัติศาสตร์ในยุคสมัยนี้ บางช่วงจึงมีรูปแบบการปกครองเป็นระบอบเผด็จการอำนาจนิยมภายใต้คณะทหาร ซึ่งเราเรียกว่าเป็นระบอบอำมาตยาธิปไตย (Bureaucratic Polity) บางช่วงสมัยเป็นความร่วมมือกันระหว่างคณะทหารกับพรรคการเมืองที่ใช้อำนาจทางการเมืองร่วมกัน โดยผ่านกระบวนการเลือกตั้ง แต่คณะทหารยังอาศัยกลไกของรัฐธรรมนูญคงอำนาจของตนไว้ ซึ่งเราเรียกว่าเป็นช่วงสมัยของระบอบประชาธิปไตยครึ่งใบ (Semi-Democracy) หรือบางช่วงสมัยเป็นการปกครองระบอบเผด็จการโดยนายทุนหรือกลุ่มธุรกิจการเมืองโดยอาศัยกระบวนการเลือกตั้งและพรรคการเมือง ซึ่งเราเรียกว่าเป็นระบอบธนาธิปไตย (Plutocracy) ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า เรากำลังอยู่ในช่วงของวัฏจักรของระบอบการเมืองการปกครองแบบผสมผสาน ระหว่าง 4 ระบอบการเมืองการปกครองที่กำลังพยายามจะเปลี่ยนผ่านเพื่อไปสู่ระบอบประชาธิปไตยโดยสมบูรณ์ ระบอบประชาธิปไตยที่แท้จริงจึงยังหาได้เกิดขึ้นแล้วไม่
ยังไม่ประสบความสำเร็จ ดังนั้นในแต่ละช่วงของประวัติศาสตร์ในยุคสมัยนี้ บางช่วง