ถอดบทเรียนแนวปฏิบัติที่ดีการบริหารจัดการศึกษาของ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทย: ศึกษากรณีตัวอย่างสถานศึกษาต้นแบบ 3 แห่ง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อถอดบทเรียนแนวปฏิบัติที่ดีของสถานศึกษาต้นแบบที่สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ซึ่งมีการบริหารจัดการเฉพาะตามแนวทางของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น อันเป็นแนวคิดที่รองรับการกระจายอำนาจจากส่วนกลางมาสู่สถานศึกษา วิธีการศึกษาคือใช้การวิจัยแบบกรณีศึกษา คัดเลือกสถานศึกษาต้นแบบการจัดการศึกษาโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานเพื่อพัฒนาชุมชน (School-Based Management for Local Development-SBMLD) จำนวน 3 แห่ง กระจายตามภูมิภาคและครอบคลุม ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การอุดมศึกษา และการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย รวบรวมข้อมูลจากการศึกษาภาคสนามร่วมกับการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า อปท. ได้กระจายอำนาจสู่สถานศึกษาทั้ง 3 แห่ง ทั้งทางตรงและทางอ้อม ทำให้สถานศึกษาใช้อำนาจการตัดสินใจและบริหารจัดการตนเองได้ มีอิสระและคล่องตัวในการบริหารจัดการ ถึงแม้การดำเนินการกระจายอำนาจการศึกษายังมีติดขัดอยู่ แต่ก็มีปัจจัยร่วมสำคัญที่ทำให้การบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษาต้นแบบสามารถพัฒนาไปได้อย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะการมีผู้นำท้องถิ่นที่มีวิสัยทัศน์และให้ความสำคัญต่อการจัดการศึกษาในท้องถิ่น และการมี วัฒนธรรมองค์กรที่เน้นการบริหารแบบมีส่วนร่วม จึงทำให้สถานศึกษาต้นแบบมีแนวปฏิบัติที่ดีตามแนวทางการบริหารแบบ SBMLD ทั้งในด้านการบริหารงานทั่วไป การบริหารวิชาการ การบริหารงบประมาณ และการบริหารบุคคล
Article Details
@ 2020 King Prajadhipok's Institute The Government Complex Commemorating All Right Reserved.
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2555, 20 เมษายน). สรุปข้อมูลจำนวน อปท. ทั่วประเทศ. สืบค้นจาก http:// www.dla.go.th/work/abt/
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2558). คู่มือประเมินการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น (School-based Management for Local Development: SBMLD). กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2559). รายงานประจำปี 2558 กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กรรณิกา ไชยเจริญ. (2554). วิถีชีวิตชาวไทโย้ย บ้านอากาศ ตำบลอากาศ อำเภออากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร. (รายงานการค้นคว้าอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, คณะศิลปศาสตร์, สาขาสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น. กรุงเทพฯ.
ชมพูนุท โกสลากร เพิ่มพูนวิวัฒน์ และคณะ. (2552). การจัดการท้องถิ่นเพื่อการศึกษา: กรณีศึกษาศูนย์การเรียนรู้. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
ชาญ ตันติธรรมถาวร และคณะ. (2554). โครงการรูปแบบ/แนวทางการส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาของเทศบาลนครรังสิต. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
ธวัชชัย รัตตัญญู. (2551). การพัฒนารูปแบบการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในโรงเรียนสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต) มหาวิทยาลัยสยาม, บัณฑิตวิทยาลัยศึกษาศาสตร์. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ.
นัญญารัตน์ นิลวิเชียร. (2555). ความพึงพอใจของประชาชนที่มีต่อการจัดทำโครงการบริการสาธารณะ ประจำปีงบประมาณ 2555 ขององค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต. (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยราชภัฎภูเก็ต, คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, สาขารัฐประศาสนศาสตร์. ภูเก็ต.
ผาน พวงเงิน. (2550). ความคิดเห็นของผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่ใช้ในการตัดสินใจเลือกสมาชิกสภาเทศบาลตำบลอากาศอำนวย พ.ศ. 2547. (การศึกษาอิสระรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยขอนแก่น, วิทยาลัยการปกครองท้องถิ่น, สาขารัฐประศาสนศาสตร์. ขอนแก่น.
พระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551. (2551). กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
รัชนี โทอิ้ง. (2553). ความพึงพอใจของประชาชนต่อการบริการของเทศบาลตำบลอากาศอำนวย จังหวัดสกลนคร. (รายงานการค้นคว้าอิสระธุรกิจมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, คณะบริหารธุรกิจ, สาขาการจัดการ. กรุงเทพฯ.
พริ้มเพรา วราพันธุ์พิพิธ. (2556). ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อความเป็นเลิศของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต) มหาวิทยาลัยขอนแก่น, คณะศึกษาศาสตร์, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. ขอนแก่น.
มหาวิทยาลัยมหิดล. (2558, 20 กรกฎาคม). โครงการจัดตั้งวิทยาเขตอำนาจเจริญ มหาวิทยาลัยมหิดล. สืบค้นจาก http://www.am.mahidol.ac.th/web/index.php?option=com_content&view=article&id=119
เรณู หมื่นห่อ. (2554). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ในการนำหลักธรรมาภิบาลไปปฏิบัติในองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต. (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, คณะรัฐศาสตร์, สาขารัฐประศาสนศาสตร์. นนทบุรี.
สนานจิตร สุคนธทรัพย์. (2544). แนวคิดและรูปแบบการบริหารจัดการของสถานศึกษาโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน: ประสบการณ์สู่ทฤษฎี. ใน รายงานการประชุมสร้างความรู้ความเข้าใจ: การปฏิรูปการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียนทั้งโรงเรียน. กรุงเทพฯ: พิมพ์ดี.
สำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. (2552). รายงานผลการตรวจติดตามสถานศึกษาที่ถ่ายโอนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2545). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟฟิค จำกัด.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบข้าราชการ และสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ. (2549). โครงการพัฒนาส่วนราชการให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้และการจัดการความรู้ในส่วนราชการ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบข้าราชการ.
สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา. (2553). รายงานสรุปผลการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ. 2549-2553). กรุงเทพฯ: แม็ทพอยท์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2551ก). รายงานการติดตามการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ปี 2551. กรุงเทพฯ: เพลิน สตูดิโอ จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2551ข). รายงานการวิจัยเรื่องการบริหารจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ฉบับสรุป.
กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟฟิค จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2554). การวิจัยและพัฒนารูปแบบกลไกการส่งเสริมการกระจายอำนาจการบริหารจัดการศึกษาสู่เขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟฟิค จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2555). การประเมินศักยภาพและความพร้อมของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อรองรับการกระจายอำนาจการจัดการศึกษา. กรุงเทพฯ: พริกหวาน กราฟฟิค จำกัด.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2556). คู่มือแนวทางการบริหารจัดการสถานศึกษานิติบุคคล และวิธีการดำเนินการระบบสิทธิประโยชน์ทางการศึกษาของสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ
สุนทร แทบทับ. (2554). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสัมฤทธิ์ในการปฏิบัติงานของข้าราชการและพนักงานจ้าง อบจ. ภูเก็ต. (วิทยานิพนธ์รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, คณะรัฐศาสตร์, สาขาวิทยาการจัดการ. นนทบุรี.
Blimpo, M. P., & Evans, D. K. (2011). School-Based Management and Educational Outcomes: Lessons from a Randomized Field Experiment. Final Report. Commissioned by the World Bank. Washington DC, USA.
Grauwe, A. D. (2005). Improving the Quality of Education through School-Based Management: Learning from International Experiences. International Review of Education, 51(4), 269-287.
Kim, A. (2004). Parent–School Partnership Formation through the School Council in Korea. Educational Research for Policy and Practice, 3(2), 127–139.
Kim, S. N. (2005). The Developmental Directions and Tasks of the School Based Curriculum Management System in Korea. Asia Pacific Education Review, 6(1), 41-49.
National Center on Education and the Economy (NCEE). (2007, June 12). South Korea: System and School Organization. Center on International Education Benchmarking. Retrieved from: http://www.ncee.org/programs-affiliates/center-oninternational-education-benchmarking/top-performing-countries/south-koreaoverview/south-korea-system-and-schoolorganization/2007.
Patrinos, H. A. (2012, February 22). Lessons on School-Based Management from a Randomized
Experiment. World Bank Blogs: Education for Global Development. Retrieved from https://blogs.worldbank.org/education/lessons-on-school-based-management-from-arandomized-
experiment
