บทวิเคราะห์การบริหารงานภาครัฐไทย: จากอดีตถึงปัจจุบัน

Main Article Content

อลงกต สารกาล

บทคัดย่อ

     บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ ประการแรก เพื่อศึกษาทบทวนสถานการณ์องค์ความรู้ด้านรัฐประศาสนศาสตร์ โดยจะแบ่งการศึกษาออกเป็น 4 กระบวนทัศน์ คือ (1) กระบวนทัศน์รัฐประศาสนศาสตร์ดั้งเดิม (2) กระบวนทัศน์การจัดการสาธารณะแนวใหม่ (3) กระบวนทัศน์การบริการสาธารณะแนวใหม่ และ (4) กระบวนทัศน์การอภิบาลสาธารณะแนวใหม่ ประการที่สอง เพื่อทบทวนความก้าวหน้าในการพัฒนาระบบบริหารราชการแผ่นดินไทย โดยแบ่งออกเป็น 5 ช่วง คือ (1) การปฏิรูประบบราชการในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ. 1991 – 2031) (2) การปฏิรูประบบราชการในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พ.ศ. 2411 – 2453) (3) การปฏิรูประบบราชการ พ.ศ. 2476 (4) การปฏิรูประบบราชการ พ.ศ. 2545 และ (5) แนวทางการปฏิรูประบบราชการตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 รวมทั้งค้นหา ปัญหาและเหตุผลความจำเป็นในการปฏิรูประบบราชการไทยที่ผ่านมา

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สารกาล อ. . (2020). บทวิเคราะห์การบริหารงานภาครัฐไทย: จากอดีตถึงปัจจุบัน. วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 17(3), 47–78. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/kpi_journal/article/view/244059
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ กองทุนผู้สูงอายุ. (2560). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2559. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ กองทุนผู้สูงอายุ. (2562). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. นครปฐม: พริ้นเทอรี่.

ณัฐฐา วินิจนัยภาค. (2558). ทิศทางของรัฐประศาสนศาสตร์. ใน สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์ (บรรณาธิการ), รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย การเปลี่ยนแปลง การพัฒนา และทิศทาง : เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนาคณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

ทินพันธุ์ นาคะตะ. (2558). กระบวนทัศน์รัฐประศาสนศาสตร์ไทย อดีต ปัจจุบัน อนาคต: จากมุมมองของนักรัฐศาสตร์. ใน สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์ (บรรณาธิการ), รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทยการเปลี่ยนแปลง การพัฒนา และทิศทาง : เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนาคณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2549). รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ e–Government. พิมพ์ครั้งทีี่ 2. กรุงเทพฯ: รัตนไตร.

ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2561). บทที่ 14: มุมมองต่างกระบวนทัศน์ในบริบทของไทย. ใน ทฤษฎีองค์การ: มุมมองต่างกระบวนทัศน์ (Organization Theory: Multi-Paradigm Perspectives). กรุงเทพฯ: แซทโฟร์ พริ้นติ้ง.

ทวีศักดิ์ สูทกวาทิน. (2545). การปฏิรูประบบราชการไทย: การเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง. สืบค้นจาก http://library1.nida.ac.th/jourfull1/taweesak1/taweesak_bureaucracy1.pdf

ไทยพับลิก้า. (2015). คนป่วยแห่งเอเชีย: The Sick Man of Asia เป็นโรคร้ายเรื้อรัง หรือ แค่เป็นหวัด. สืบค้นจาก https://thaipublica.org/2015/04/banyong-pongpanich_48/

นิสดาร์ก เวชยานนท์. (2558). กระบวนทัศน์รัฐประศาสนศาสตร์ไทย อดีต ปัจจุบัน อนาคต: จากมุมมองของนักรัฐประศาสนศาสตร์. ใน สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์ (บรรณาธิการ), รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย การเปลี่ยนแปลง การพัฒนา และทิศทาง : เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนาคณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์ และคณะ (2559). การปฏิรูประบบราชการ. สืบค้นจาก http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title==การปฏิรูประบบราชการ

ปกรณ์ ศิริประกอบ. (2560). 3 พาราไดม์ทางรัฐประศาสนศาสตร์: แนวคิด ทฤษฎี และการนำไปปฏิบัติจริง. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ประสบโชค ประมงกิจ. (2549). คู่มือเทคนิคและวิธีการบริหารจัดการสมัยใหม่ตามแนวทางการบริหากิจการบ้านเมืองที่ดี: รูปแบบรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรงเทพฯ: สหมิตรพริ้นติ้ง.

พิทยา บวรวัฒนา. (2558). รัฐประศาสนศาสตร์: ทฤษฎีและแนวการศึกษา (ค.ศ. 1887-ค.ศ. 1990). กรุงเทพฯ: คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไพโรจน์ ภัทรนรากุล. (2558). รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย: วิวัฒนาการ การเปลี่ยนแปลง และความท้าทายในทศวรรษหน้า. ใน สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์ (บรรณาธิการ), รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย การเปลี่ยนแปลง การพัฒนา และทิศทาง : เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนาคณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

มนวดี จันทิมา. (2561). การปฏิรูประบบราชการไทยที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานในยุค 4.0. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. สืบค้นจาก http://iad.bangkok.go.th/sites/default/files/Thai%20government%20reform.pdf

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2561). ประวัติความเป็นมา. สืบค้นจาก https://www2.opdc.go.th/content.php?menu_id=2&content_id=3491

สำนักงานคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมแห่งชาติ. (2560). บทวิเคราะห์การจัดอันดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทย ประจำปี 2017 – 2018. สืบค้นจาก http://www.sti.or.th/sti/news-detail.php?news_type=2&news_id=250&

สำนักพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัดภาวะสังคม. (2560). รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำในประเทศไทย ปี 2559. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สืบค้นจาก https://www.nesdb.go.th/social/Portals/0/รายงานสถานการณ์ความยากจนและเหลื่อมล้ำ ปี 2560.pdf

สำนักพัฒนาฐานข้อมูลและตัวชี้วัดภาวะสังคม. (2561). รายงานสถานการณ์ความยากจนและความเหลื่อมล้ำด้านรายได้ในระดับภาคของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สืบค้นจาก https://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=7787

สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. (2558). การบริหารจัดการภาครัฐ: รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (e–Government). สืบค้นจาก https://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2558/apr2558-2.pdf

อุทัย เลาหวิเชียร. (2558). รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย: การเปลี่ยนแปลงของลักษณะวิชาและทิศทาง ใน สุจิตรา บุณยรัตพันธุ์ (บรรณาธิการ), รัฐประศาสนศาสตร์ในประเทศไทย การเปลี่ยนแปลง การพัฒนา และทิศทาง : เนื่องในโอกาสครบรอบ 60 ปี แห่งการสถาปนาคณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

อุดม ทุมโฆสิต. (2561). การปกครองท้องถิ่นญี่ปุ่น: ระบบ กลไก และข้อสังเกตเพื่อการพัฒนาการปกครองท้องถิ่นไทย. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

Barzelay, Michael. (2002). Origins of the New Public Management: An International View from Public Administration/Political Science. In McLaughlin, Kate, Stephen P. Osborne, and Ewan Ferlie (Eds.), New Public Management: Current trends and Future Prospects. London: Routledge.

Central Intelligent Agency. (2019). East & Southeast Asia: Korea, Thailand: The World Factbook. Retrieved from https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/th.html

DeLeon, Linda, and Denhardt, Robert B. (2000). The Political Theory of Reinvention. Public Administration Review, 59(2), 89-97.

Denhardt , Janet V. and Denhardt, Robert B. (2000). The New Public Service: Serving Rather than

Steering. Public Administration Review, 60(6), 549-559.

Denhardt , Janet V. and Denhardt, Robert B. (2007). The New Public Service: Serving, Not Steering. expanded edition. U.S.A: M. E. Sharpe, Inc.

Denhardt , Janet V. and Denhardt, Robert B. (2011). The New Public Service: Serving, Not Steering. 3rd Ed.

NewYork: M. E. Sharp.

Dunleavy, Patrick. (1991). Democracy, bureaucracy, and public choice. Hemel Hempstead, UK: Harvester Wheatsheaf.

Dunleavy, Patrick, and Hood, Christopher. (1994). From Old Public Administration to New Public Management. Public Money and Management, 14(3), 9-16.

Hood, Christopher. (1991). A Public Management for All Seasons?. Public Administration, 69(Spring), 3-19.

Hood, Christopher. (1995). The “New Public Management” in the 1980s: Variations on a Theme?. Organizations, Accounting and Society, 20 (2–3), 93-109.

Kamensky, John. (1996). Role of the ‘Reinventing Government’ Movement in Federal Management Reform. Public Administration Review, 56(3), 247-256.

Metcalfe, L. (1998, September 17-19). Accountability and effectiveness: designing the rules of accounting game. Paper presented for the European Institute for Advanced Studies in Management International Conference on Accounting for the New Public Management pp. 1-11. Venice: n.p.

OECD. (1995). Governance in Transition: Public Management Reforms in OECD Countries. Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development.

OECD. (1997). In Search of Results: Performance Management Practices. Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development.

Pierre, Jon and Peters, B. Guy. (2000). Governance, Politics and the State. New York: St Martin’s Press.

Schwab, Klaus. (Eds). (2013). The Global Competitiveness Report 2013 – 2014. World Economic Forum. Switzerland: SRO-Kundig.

Schwab, Klaus. (Eds). (2015). The Global Competitiveness Report 2015 – 2016. World Economic Forum. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/gcr/2015-2016/Global_Competitiveness_Report_2015-2016.pdf

Schwab, Klaus. (Eds). (2016). The Global Competitiveness Report 2016 – 2017. World Economic Forum. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/GCR2016-2017/05FullReport/ TheGlobalCompetitivenessReport2016-2017_FINAL.pdf

Schwab, Klaus. (Eds. (2017). The Global Competitiveness Report 2017 – 2018. World Economic Forum. Retrieved from http://www3.weforum.org/docs/GCR2017-2018/05FullReport/ TheGlobalCompetitivenessReport2017%E2%80%932018.pdf

United Nations Development Programme. (2010). Governance and Public Administration in Section 3: Responsive Institutions In Democratic Governance Practice. New York: UNDP.

Weber, Max. (1947). The Theory of Social and Economics Organization. New York: the Free Press.

Withnall, Adam. (2016). All the world’s most unequal countries revealed in one chart. Retrieved from https://www.independent.co.uk/news/world/politics/credit-suisse-globalwealth-world-most-unequal-countries-revealed-a7434431.html

XU, Runya, Sun, Qigui, Si, Wei. (2015). The Third Wave of Public Administration: The New Public Governance. Canadian Social Science, 11(7), 11-21.