การปฏิวัติ พ.ศ. ๒๔๗๕ ในสายตาของ “คนนอก” เอกสารทางการทูตว่าด้วยสยามยุคหลังเปลี่ยนแปลง การปกครอง

บทคัดย่อ

     ใครหลายคนคงตั้งข้อสังเกตว่า การศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับสยามยุคหลัง เปลี่ยนแปลงการปกครองได้หวนกลับมาคึกคักอีกครั้งหนึ่ง ดังสะท้อนให้เห็นจากงานวิชาการที่เพิ่มจำนวนขึ้นค่อนข้างต่อเนื่องตลอด 5-6 ปีที่แล้วมา แต่ถึงกระนั้นเพื่อรับประกันว่า การสร้างองค์ความรู้เรื่องการปฏิวัติสยามจะสามารถดำเนินไปอย่างมีน้ำหนัก และปูทางสู่การเปิดประเด็นแปลกใหม่ เรายังมีภารกิจสำคัญที่ควรเอาใจใส่คือ การขยายแหล่งข้อมูลชั้นต้นให้ครอบคลุมกว้างขวางยิ่งกว่าเดิม โดยแนวทางหนึ่งในการรับมือก็อยู่ที่การนำเอกสารทางการทูตเข้ามาประกอบ บทความนี้ต้องการชักชวนผู้วิจัยให้พิจารณาใช้ประโยชน์จากเอกสารทางการทูต เนื้อหาของบทความจะเริ่มต้นจากการบรรยายคุณค่าของเอกสารทางการทูตในฐานะวัตถุดิบสำหรับฉายภาพความเป็นไปของสยามยุคหลังการปฏิวัติเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ต่อจากนั้นจึงค่อยไล่สำรวจการทำงานของสถานทูตที่มีบทบาทในสยามสมัยนั้นรวม 4 ชาติ คืออังกฤษ ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา พร้อมยกตัวอย่างเอกสารประกอบ